Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Περιπέτειες στη χώρα των κανιβάλων

Όσοι δεν έχουν διαβάσει τον Μόμπι Ντικ και τα Ταξίδια του Γκιούλιβερ ως ενήλικες, δεν αξίζει να λογίζονται σοβαροί αναγνώστες. Αλλά εντάξει, ας μην υπερβάλλω, και μόνο η μη ανάγνωση του Μόμπι Ντικ αρκεί για να τους καταδικάσει στην ανυποληψία! Γιατί η λογοτεχνία του Μέλβιλ είναι ασύλληπτη και όποιος δεν έχει προσπαθήσει να την διαβάσει, θα έπρεπε τουλάχιστον να συλλαμβάνεται, τι άλλο να πω!

Εκτός των άλλων, ο Μέλβιλ έχει γράψει και το υπέροχο Περιπέτειες στη χώρα των κανιβάλων – μην ανησυχείτε, δεν λέει για μας, για τους κανιβαλισμούς κριτικών και αναγνωστών! – οι δικοί του κανίβαλοι είναι εξευγενισμένοι και σοβαροί, καμία σχέση δηλαδή με εμάς. Βέβαια, ο πρωτότυπος τίτλος είναι Typee αλλά τι γούστο θα κάναμε αν δεν τον “κανιβαλίζαμε” και αυτόν λίγο! Εκείνο το πρώιμο βιβλίο τον καθιέρωσε ως συγγραφέα περιπετειωδών ιστορίων και οι φανατικοί πλέον αναγνώστες του ζητούσαν επίμονα και άλλες τέτοιες αληθινές ναυτικές ιστορίες. Όμως του Μέλβιλ δεν του αρκούσε μόνο αυτή η περιπετειώδης εξιστόρηση, έψαχνε κάτι βαθύτερο, κάτι διαφορετικό, κάτι που αφ' ενός θα του στερούσε κάποιους από τους πρώιμους εκείνους θαυμαστές αφ'ετέρου θα του πίστωνε στο λογαριασμό της συγγραφικής του φήμης, εκατομμύρια αναγνώστες που αναγνωρίζουν πλέον στο ύφος του έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς παγκοσμίως.

Ο Μόμπι Ντικ δεν είναι μόνο μια περιπετειώδης ιστορία, κανείς δεν το πιστεύει πλέον αυτό. Ο Μόμπι Ντικ είναι μια θεοσοφία, μια μεταφυσική εγκυκλοπαίδεια, μια φιλοσοφική νηοπομπή. Ο Μέλβιλ αρχίζει να γεμίζει τα βιβλία του με εκείνα τα στοιχεία του αλλότριου και του απόκοσμου που σε γραπώνουν με την μία και σε πετούν στα σκοτεινά αμπάρια της αφήγησης του, όχι μόνο για να γίνεις συνταξιδιώτης σε ένα τρομακτικό ταξίδι αλλά για να γίνεις ταυτόχρονα και το θύμα σε ένα ταξίδι του τρόμου! Στα Μαγεμένα Νησιά (πρωτότυπος τίτλος: The Encantadas), μια σπονδυλωτή νουβέλα που γράφτηκε το 1854, τρία χρόνια μετά τον Μόμπι Ντικ, ο Μέλβιλ συνενώνει τις δύο συγγραφικές του εκδοχές: την περιγραφή της ζωής και του τόπου ενός νησιωτικού συμπλέγματος με την μεταφυσική διάσταση που λαμβάνει το μέρος και τα παράξενα όντα που ζουν πάνω του. Αυτά τα μαγεμένα νησιά είναι τα Γκαλαπάγκος ή Ενκαντάδας, νησιά δημιουργημένα από ηφαιστειογενή στάχτη, με την “μαγική” ιδιότητα να καταριούνται τα πλοία που τα πλησιάζουν λόγω των τερτιπιών των ρευμάτων που τα περιβάλλουν, δίνοντας συχνά μεγάλες αποκλίσεις του γεωγραφικού τους στίγματος και παράλληλα την εντύπωση ότι υπάρχουν δύο διαφορετικα νησιωτικά συμπλέγματα σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους. Σε αυτά τα νησιά το μόνο που επιβιώνει είναι οι τεράστιες υπεραιωνόβιες χελώνες που στα μάτια του αφηγητή (και στα δικά μας) έχουν κάτι το ανθρώπινο.
 

Γιατί, πέρα από τα καθαρά σωματικά χαρακτηριστικά τους, υπάρχει κάτι το παράξενα αυτοκαταδικαστικό στην εμφάνιση αυτών των πλασμάτων. Καμιά άλλη μορφή ζώου δεν εκφράζει τόσο ικετευτικά την αιώνια θλίψη και την καταναγκαστική απόγνωση, ενώ η σκέψη  της εξαιρετικής μακροβιότητάς τους ενισχύει την εντύπωση.

Ο Χέρμαν Μέλβιλ είναι ο μόνος συγγραφέας που με παίρνει με τόση ευκολία από το σημείο που κάθομαι και με στέλνει στου διαόλου τη μάνα, μόνο με μια χούφτα λέξεις. Στήνει ένα υποβλητικό σκηνικό και με παρατάει εκεί πέρα, ναυαγό. Ο ανώνυμος αφηγητής των Μαγεμένων Νησιών έχει πλέον το όνομά μου και όταν το διαβάσετε θα έχει και το δικό σας. Το βιβλίο χωρίζεται σε δέκα κεφάλαια τα οποία ο συγγραφέας ονομάζει σκίτσα (sketches). Υπάρχει η φήμη ότι τα Μαγεμένα Νησιά είναι συντομευμένη εκδοχή ενός άλλου βιβλίου που έγραψε έναν χρόνο νωρίτερα και τώρα πλέον θεωρείται χαμένο, το The Isle of Cross. Σε εκείνο το βιβλίο πρωταγωνιστής ήταν ένας γυναικείος χαρακτήρας (πράγμα σπάνιο για την ανδροκρατούμενη λογοτεχνία του Μέλβιλ) και είναι κρίμα που δεν υπάρχει πια. Ενδεχομένως να αποτελούσε την ολοκληρωμένη εκδοχή της χήρας Χουνίλα (Σκίτσο οκτώ) που ξεμείνε στο μαγεμένο Νησί Νόρφοκ όταν το πλοίο που τους άφησε για ένα διάστημα για να μαζέψουν χελωνοέλαιο αθετεί την υπόσχεση επιστροφής και όταν πεθαίνουν ο άντρας της και ο αδερφός της σε μια εξόρμηση για ψάρεμα, μένει μόνη να περιμένει καρτερικά πότε και αν θα ξαναπεράσει κάποιο πλοίο να την περιμαζέψει.

Όταν η Χουνίλα...-
Είναι φρικτό θέαμα να βλέπεις ένα μεταξένιο θηρίο να παίζει για ώρα πολύ με μια χρυσόχρωμη σαύρα προτού τη φάει. Πιο τρομερό ακόμα να βλέπεις πώς η Μοίρα, σαν αιλουροειδές κι αυτή, μερικές φορές παίζει με την ανθρώπινη ψυχή, και με μια ακατανόμαστη μαγεία την κάνει να απωθεί την συνετή απόγνωση με μια ελπίδα που είναι τρελή. Άθελά μου μιμούμαι κι εγώ αυτή τη γατίσια πράξη παίζοντας με την καρδιά του αναγνώστη, γιατί αν δεν νιώθει μάταια διαβάζει.

Τα Σκίτσα εφτά και εννιά, με τον σκληρό τύραννο του Νησιού του Τσάρλς με την βασιλική συνοδεία των βλοσυρών σκύλων και την επακόλουθη ανταρσία των ταπεινωμένων υπηκόων του καθώς και τον αποκρουστικό και μοναχικό Όρμπελους που καλλιεργεί διάφορα λαχανικά για να έλκει περαστικά πλοία με σκοπό να αποσπά κρυφά από το πλήρωμά τους διάφορους άντρες για να τους κάνει σκλάβους του, αποτελούν (μαζί με εκείνη της Χουνίλα) τρεις συναρπαστικές ιστορίες που ξεδιπλώνονται με μαγικό τρόπο πάνω στα μαγεμένα νησιά. Τα υπόλοιπα Σκίτσα αποτελούν περιγραφή της μαγικής δύναμης των νησιών, κάποια παράξενα αξιοθέατά του, τα μυστήρια όντα του, κάποιες μακρινές ιστορίες που σχετίζονται με αυτά, κτλ – στοιχεία που ο Μέλβιλ χειρίζεται άψογα. Η σπονδυλωτή αυτή νουβέλα σε καμία περίπτωση δεν δίνει την αίσθηση του ανικανοποίητου, όμως γνωρίζοντας τις θαυμαστές δυνατότητες του συγγραφέα της, δεν μπορείς παρά να αναρωτηθείς, πόσο μακριά θα μπορούσε να είχε φθάσει αν είχε όλα τα πανιά της ανοιχτά!
 
Πηγή: http://blog.galapagosecolodge.net/p/galapagos-islands-visitor-sites-and.html
Σχεδόν κάθε Σκίτσο φέρει ως προμετωπίδα μερικούς στίχους του ποιήματος Νεραιδοβασίλισσα του Έντμουντ Σπένσερ. Ένα ποίημα που χαίρομαι που ανακάλυψα και απόλαυσα μεταφρασμένα μερικά ψήγματά του αλλά ταυτόχρονα θλίβομαι που παραμένει αμετάφραστο και άγνωστο στην Ελλάδα. Η μετάφραση του βιβλίου του Μέλβιλ όπως και των προμετωπίδων των κεφαλαίων ανήκει στον έμπειρο μεταφραστή και γνώστη του απόκοσμου, Γιώργο Μπαρουξή. Οι εκδόσεις Ποικίλη Στοά είναι νέα είσοδος στα εκδοτικά πράγματα με καλαίσθητη ματιά και με ρότα προς τους σπουδαίους κλασικούς. Εύχομαι να μην χάσει την πυξίδα της στο μέλλον. Όπως την πυξίδα του δεν έχασε ούτε ο Χέρμαν Μέλβιλ, ο οποίος ίσως αποπροσανατολίστηκε προσωρινά μετά την χλιαρή υποδοχή του Μόμπι Ντικ αλλά συνέχισε απτόητος γιατί γνώριζε όπως κάθε καλός ναυτικός ότι για να την διαβάσεις σωστά πρέπει να καταλάβεις πρώτα ότι πρόκειται για πυξίδα. Τώρα πια, κανείς δεν αμφισβητεί ότι ο Μόμπι Ντικ υπήρξε η πυξίδα του σύγχρονου μυθιστορήματος και η λογοτεχνία του Μέλβιλ το πλοίο που δεν σταμάτησε ποτέ να ταξιδεύει.

Σχόλια

  1. Ούσα ενήλικας -αλλά πολύ ενήλικας όμως- ξαναδιάβασα "Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ". Όχι όμως και το "Μόμπι Ντικ", που σκέφτηκα [ότι μπορεί και] να μη το διαβάσω.
    Είμαι ημι-σοβαρή αναγνώστρια δηλαδή; Και ανυπόληπτη; Και μπορεί και να με συλλάβει ...η αντί-Αστυνομία του Βιβλίου, αντι-Φαρενάιτ 451;
    Παρά ταύτα, είμαι ..η κυρία -δε -με -μέλλει -τι -λέτε. Ανατρέποντας πάσης φύσεως προγραμματισμούς και λίστες, επικεντρώνομαι σε όσα βιβλία αγαπώ και μου αρέσουν.

    "Τα μαγεμένα νησιά" δείχνουν μαγικά, ίσως εξαιτίας της περιγραφής σας.

    Συμπτωματικά διάβαζα για την κινηματογραφική εκδοχή του Μόμπι Ντικ και λέω να μοιραστώ μαζί σας το ωραίο άρθρο, ελπίζοντας ότι σας ενδιαφέρει.

    http://www.kathimerini.gr/863897/article/politismos/vivlio/lege-me-kapetan-axamp

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μην ακούτε τι λέω, εγώ δεν έχω διαβάσει ακόμη το Φαρενάιτ 451 (ούτε και κάποιο άλλο του Μπραντπερι!)... δηλαδή, είμαι για άμεση σύλληψη, τύπου αυτόφωρο και καρφί στο μπουντρούμι!! Το σενάριο του όμως πάνω στον Μόμπι Ντικ το έχω δει, έχω ελαφρυντικά σαν να λέμε! Πολύ ωραίο το άρθρο σας, ευχαριστώ. Ο Μέλβιλ είναι ο Σαίξπηρ, δεν είναι κακό σαν σκέψη!

      Πώς σας φάνηκαν τα ενήλικα Ταξίδια του Γκιούλιβερ; Δεν είναι θαυμάσιο βιβλίο; Η πολιτική σάτιρα στο απόγειό της.

      Διαγραφή
    2. Β. Traven έχετε διαβάσει; Αν όχι, σπεύσατε...
      Το χειμώνα διάβασα ήδη τρία δικά του από τη Δανειστική:
      Ο Θησαυρός της Σιέρρα Μάδρε, Το Γεφύρι στη Ζούγκλα και Το Λευκό Ρόδο.
      Εκεί που νόμιζα ότι δεν με ενδιαφέρει καθόλου, ξαφνικά έγινα φαν του μυστηριώδους αυτού συγγραφέα, που τα έργα του έχουν βαθιά πολιτική στάση και είναι φοβερά ενδιαφέροντα. Ο μεγάλος, αλλά δυστυχώς μάλλον παραγνωρισμένος, συγγραφέας B. Traven, ήταν ένας άνθρωπος με ζωή και βιογραφία εξίσου σκοτεινές και μυστηριώδεις όσο τα βιβλία του.
      Μετά το θάνατό του, κατ’ επιθυμίαν του, ομολογήθηκε από την τελευταία σύντροφό του η ταυτότητά του -Marυt/Traven .

      Ο Γκιούλιβερ εκπληκτική πολιτική αλληγορία.

      Διαγραφή
    3. Αυτό είναι το καλό των δανειστικών βιβλιοθηκών, βρήκατε μαζεμένα όλα τα εξαντλημένα! Έχω διαβάσει το Πλοίο των νεκρών και τον Μεγαλοβιομήχανο (που εκδόθηκε σχετικά πρόσφατα από τις εκδόσεις Πανοπτικόν). Υπέροχος συγγραφέας και απίστευτη ζωή! Έτσι ακριβώς όπως το λέτε, σε αιχμαλωτίζει αμέσως ακόμα και αν τον προσεγγίσεις με όλες τις προκαταλήψεις του κόσμου! Μαγευτικός.

      Διαγραφή
  2. Λίγο αυστηρό το 'δεν αξίζει' μα συμφωνώ.
    Ο Μόμπυ Ντικ έχει αρχετυπικές μορφές και δράση και άλλος από το Μέλβιλ δεν έχει εκφράσει τόσο λιτά ωμά την αρχέγονη μάχη του Ανθρώπου με τη Φύση ή μάλλον, πιο σωστά, της Φύσης κατά του πολιτισμού του ανθρώπου.

    Στις περιπέτειες αυτού του είδους θα έβαζα και Jack London με καπετάνιους άγριους μπεκρήδες θαλασσόλυκους και ανταρσίες και βία και την αποκάλυψη, εκεί στα ανοιχτά και άνομα, του θηρίου που έχει μέσα του ο άνθρωπος.

    Και μια και μιλάμε για θάλασσες, από καιρό με έχει απασχολήσει το περίεργο φαινόμενο του να μην έχουμε πειρατική λογοτεχνία εμείς που γράφουμε σε γλώσσα που μιλιέται σε χώρα με τεράστια ακτογραμμή και πειρατική ιστορία. Εξαίρεση ο 'Θρύλος του Κωσταντή' του Χατζηαργύρη και ο 'Τίγρης του Αιγαίου', ένα εντυπωσιακό αριστούργημα και γλωσσικό επίτευγμα του αγαπητού μου Τέο Ρόμβου (το οποίο ΔΕ συστήνω επειδή είμαστε φίλοι αλλά επειδή αξίζει δεκαπλάσια από πολλά που βλέπω να διαβάζονται γύρω μου).

    Εσύ, πιστεύω αγαπητέ Μαραμπού, θα το εκτιμούσες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα Δάφνη!

      Φυσικά αστειεύομαι, δεν πρόκειται να συλλάβω κανέναν επειδή δεν διάβασε το οτιδήποτε! Απλώς θεωρώ τον Μόμπι Ντικ και τα Ταξίδια του Γκιούλιβερ δύο θαυμάσια αριστουργήματα που είναι κρίμα να μένουν φυλακισμένα μέσα στις παιδικές διασκευές που διαβάσαμε μικροί. Ειδικά ο Γκιούλιβερ είναι σε πιο δεινή θέση, θεωρείται πολύ παιδικός για έναν μεγάλο. Εγώ πάντως, τον συμπεριλαμβάνω στα 5 καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει, παρότι δεν διαθέτει τον αρχετυπικό χαρακτήρα της αφήγησης του Μόμπι Ντικ.

      Στους περιπετειώδεις συγγραφείς να συμπεριλάβω και τον Τζόζεφ Κόνραντ που έγραψε ουκ ολίγες θαλασσινές ιστορίες. Και τον Άρθουρ Γκόρντον Πυμ του Πόε, που μαθαίνω ότι θα επανεκδοθεί. Από Έλληνες συγγραφείς δεν είχα τίποτα σχετικό κατά νου και χαίρομαι για τις υποδείξεις. Μια θαλασσινή περιπέτεια πάντα διαβάζεται με χαρά! Πέταξα ήδη στο καλάθι (όχι των αχρήστων!) τον Τίγρη του Αιγαίου που κυκλοφορεί και από τις εκδόσεις Πανοπτικόν (αγαπημένες εκδόσεις), όσο για το άλλο, φαίνεται εξαντλημένο αλλά θα βγω στο κυνήγι και θα το εντοπίσω.

      Σ' ευχαριστώ και ως φίλος και ως αναγνώστης!

      Διαγραφή
  3. Ανώνυμος26.6.16

    Νοιώθω ήδη φυλακισμένη γιατί και τα δύο τα διάβασα μικρή στις παιδικές διασκευές. Για να αποφυλακιστώ θα τα διαβάσω με την πρώτη ευκαιρία και ως ενήλικας. Ένα άλλο βιβλίο συναρπαστικό, συμβολικό με περιπέτεια θαλασσινή είναι οι "Καρχαρίες" Ιστορία ενός ναυαγίου του Jens BJORNEBOE.
    Σουμέλα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαχα, λοιπόν Σουμέλα, σε βγάζω έξω με εγγύηση!! Διάβασε το βιβλιο του Σουίφτ που είναι και ό,τι πρέπει για το καλοκαίρι. Το θεωρώ ιδιοφυέστατο βιβλίο, κυρίως γιατί χωρίς να είναι λογοτεχνικό ορόσημο (από άποψη τεχνικής, έτσι το βλέπω εγώ τουλάχιστον) είναι διολεμένα πανέξυπνο, πολύ μπροστά ως σύλληψη! Μόμπι Ντικ διαβάζεις τα χριστούγεννα :)

      Ναι φυσικά, οι Καρχαρίες, πολύ καλό βιβλίο και αυτό.

      Διαγραφή
  4. Ανώνυμος27.6.16

    Οκ λοιπόν ια διαβάσω Σουιφτ τον Αύγουστο που θα έρθω για διακοπές στην Ελλάδα. Και θα το αγοράσω μεταξύ άλλων. Ευχαριστώ. Η αποφυλακισμένη με εγγύηση Σουμελα

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Κουβεντολόι με μια μούμια!

Σημ: Εδώ λέγονται ιστορίες μόνο για αραχνιασμένα κρανία, οι "ψεκασμένοι" θα απομακρύνονται διακριτικά.

«A good reader, a major reader, an active and creative reader is a rereader»

En passant

  Το «Αν πασάν» είναι ένας σκακιστικός κανόνας, περιθωριακός και άγνωστος αλλά ιδιαιτέρως αποτελεσματικός και σημαντικός. Στις αρχικές τους κινήσεις, τα πιόνια έχουν το δικαίωμα να κινηθούν ένα ή δύο τετράγωνα μπροστά. Αν επιλέξουν να κινηθούν δύο τετράγωνα μπροστά και ένα αντίπαλο πιόνι βρίσκεται σε τέτοια θέση ώστε να μπορούσε να το αιχμαλωτίσει αν το πιόνι που κινήθηκε δυο τετράγωνα αποφάσιζε να κινηθεί μόνο ένα, τότε, έχει το δικαίωμα να το αιχμαλωτίσει και σε αυτή την περίπτωση που κάνει δύο βήματα. Έχουμε δηλαδή, αν πασάν... αιχμαλωσία εν τη διελεύσει. Είναι δυσνόητο στην περιγραφή αλλά αρκετά ξεκάθαρο στην πράξη. Βέβαια, όταν είσαι αρχάριος σκακιστής και το συναντήσεις πρώτη φορά σε ηλεκτρονική παρτίδα, τότε πείθεσαι ότι κάποιο «bug» έχει η ιστοσελίδα, ότι σε χακάρανε ή ότι άρπαξες όλες τις ιώσεις του κυβερνοχώρου. Τα βιβλία του Ναμπόκοφ, μου προσφέρουν την ισχυρή εντύπωση ότι αποτελούν ένα συνεχές λογοτεχνικό en passant, σε αιχμαλωτίζουν εν τη διελεύσει.

Με ανώμαλους δεν μιλάω

  Ανωμαλία είναι να μην μπορεί μια γυναίκα να κυκλοφορεί άφοβα στους δρόμους, ανωμαλία είναι να πιστεύεις ότι τα εμβόλια σκοπό έχουν να προκαλέσουν περισσότερο κακό από ό,τι καλό, ανωμαλία είναι να νομίζεις ότι η λογοτεχνία σε κάνει καλύτερο άνθρωπο, ανωμαλία είναι ακόμα το προφιτερόλ να έχει μόνο ένα σουδάκι μέσα, ανωμαλία είναι και ότι ο «Πατάκης» εξακολουθεί να μην εκδίδει Χέρμαν Μέλβιλ. Και πόσες ακόμα ανωμαλίες! Με τελευταία εκείνη του Ερβέ Λε Τελιέ, ενός συγγραφέα που αγάπησα οριστικά από ένα και μόνο βιβλίο του που είχα διαβάσει κάποτε, το «Όλα τα μανιτάρια τρώγονται», η ουλιπιανή έμπνευση που είχε οραματιστεί το facebook χρόνια πριν από τον δημιουργό του. Κάθε φορά που μπαίνετε στο facebook και αντικρίζετε την ερώτηση «Τι σκέφτεσαι;», ικανή να σας παρασύρει ασυγκράτητα να μας εμπιστευτείτε τις επικές σας μπούρδες, σχεδόν πάντα χωρίς καθόλου φιλτράρισμα και ουσία, να θυμάστε ότι ο Τελιέ κάποτε το έκανε… χίλιες φορές καλύτερα από εσάς, πιο δημιουργικά και κυρίως με περισσότερο χι

Στα χαμένα

Ρε μπελά που βρήκα! Να είναι ένα βιβλίο σχετικά ευχάριστο, να έχει πράγματα που γενικά ταιριάζουν με το γενικότερο γούστο μου και εγώ να το αντιμετωπίζω σαν ταινία του Μπέλα Ταρ – τον ατελείωτο ένα πράμα. Είχε καιρό να μου συμβεί κάτι ανάλογο, σηκώνει και η επιστήμη τα χέρια της ψηλά! Έβαλα σφήνα την ανάγνωση για να προλάβω την ταινία του Λάνθιμου – την οποία κατάφερα να δω χθες, 17 Δεκεμβρίου, στην επίσημη πρεμιέρα της – και ακόμα να το τελειώσω. Λίγες σελίδες ακόμα που διαβάζονται παράλληλα με αυτές τις γραμμές που γράφονται. Τουλάχιστον η ταινία ήταν πολύ καλή και το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του βιβλίου ήταν ακριβώς αυτό∙ ήξερες από την αρχή ότι θα γίνει μια καλή ταινία. Το βιβλίο πάλι, δεν ήξερε τι ήθελε να είναι, και μέσω ανομοιόμορφων αφηγήσεων, για μένα τουλάχιστον κατέληξε να είναι χάσιμο χρόνου. «Η πιο προφανής ανωμαλία της (…) είναι η απόλυτη έλλειψη οποιασδήποτε ανωμαλίας».

Οδηγίες προς ναυτιλλομένους

Τώρα το πλοίο έχει σαλπάρει και πλέον δεν μπορείς να αφήσεις αυτό το καταπληκτικό βιβλίο από τα ηλιοψημένα χέρια σου∙ εγκαταλείψτε αυτό το κλισέ να βουλιάξει και να πνιγεί όπως του αξίζει. Νόμιζα ότι είχα αφήσει το «ναυτικό» μου παρελθόν ( Καββαδίας , Μέλβιλ , κλπ) σχεδόν οριστικά πίσω – χωρίς να σημαίνει ότι δε θα τους ξαναδιάβαζα για το μεγάλο λογοτεχνικό τους εκτόπισμα – και σκεφτόμουν αν θα έπρεπε να αγοράσω το συγκεκριμένο βιβλίο, ειδικά όταν έχω τόσα άλλα αδιάβαστα στο αμπάρι. Όμως μου το έκαναν δώρο, το ξεκίνησα για κλείσιμο μιας κατά τ’ άλλα απάνεμης αναγνωστικής χρονιάς και ένα πελώριο κύμα μέσα στο μυαλό με ξαναχτύπησε με δριμύτητα. Στο μικρό εκδοτικό καράβι που είναι η χώρα μας και όλοι κοιτάνε ποιος θα φαγωθεί στην πορεία ( «Άκουσε κάποιους ναυαγούς να λένε ψιθυριστά πως έπρεπε να τραβήξουν κλήρο και “να θανατώσουν έναν άντρα για να σωθούν οι υπόλοιποι”» ) και εν μέσω μιας αποικιοκρατικής καταγραφής αναγνωστικών λιστών με αρκετή δόση μυθομανίας και εν είδει πρωτοχρονιάτ

D’ ye see him?

Όλα τριγύρω αλλάζουν κι όλα τα ίδια μένουν. Ο Σύριζα πιο οπισθοδρομικός από ποτέ ετοιμάζεται για την νέα εποχή του, οι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι κάνουν jump scares από κάθε γωνιά με το πιο creepy χαμόγελό τους και εσύ νιώθεις ότι θες να πας ξαφνικά και διακαώς για καφέ με έναν random συμμαθητή της Α' λυκείου παρά να ακούσεις το πρόγραμμά τους και οι καιροί νερό θα φέρουν πάλι στην βασανισμένη Θεσσαλία, έτσι λένε αυτοί που ξέρουν. Μόνο το «Βιβλιοκαφέ» του Πατριάρχη Φώτιου έκλεισε λόγω ανεξέλεγκτου πληθωρισμού – 4,20 ο διπλός εσπρέσο, πού πάμε ωρέ; Παρ’ όλα αυτά οι αναρτήσεις του παρέμειναν να θαλασσοδέρνονται στο ίντερνετ και μια δική μου έτυχε και ξεβράστηκε μπροστά μου . Πω πω μπόχα!! Δεν θέλω να την ακουμπήσω καν! Τέλος πάντων, εσείς μπορεί να βρείτε ότι διαθέτει ακόμα κάποιο ψαχνό. Αν όμως πιστεύετε ότι αλλάξατε μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια έστω και λίγο, δε θα έπρεπε να της ρίξετε ούτε ματιά!

Η φάση είναι κρίντζι

  Όπως θα σας έλεγε και ο θείος που κάθεται με την νεολαία κάθε Τσικνοπέμπτη, «Η φάση είναι κρίντζι», δηλώνει μία κατάσταση εξαιρετικά αναληθοφανή που σε παγώνει και σε κάνει να ανατριχιάζεις από την αμηχανία λες και κάποιος όλη την ώρα λέει κρύα αποτυχημένα αστεία χωρίς σταματημό και έλεος. Ο Λέων Τολστόι – back to back ανάρτηση με Τολτσόι, δε σας χάλασε! – επιφυλάσσει αυτή την τιμητική θέση του θείου για τον Σαίξπηρ και τα έργα του, με κύριο στόχο τον «Βασιλιά Ληρ». «Αυτό είναι το τόσο γνωστό έργο. Όσο κακό και να παρουσιάζεται στην αφήγησή μου, την οποία προσπάθησα να κάνω όσο τον δυνατόν πιο ουδέτερη, θα πω χωρίς δισταγμό πως στο πρωτότυπο το έργο είναι ακόμα χειρότερο» . Εν συντομία, δεν κάνει για δραματουργός το παιδί ! Θα σφαχτούμε και σε αυτό το γιορτινό τραπέζι, πάνω απ’ όλα η παράδοση!

DiFullness

Δε διαβάζω κόμιξ – η δήλωση αυτή είναι παρόμοια με το «Δεν έχω δει ποτέ Φιλαράκια » το 2023. Έχω διαβάσει μέσα στα χρόνια κάποια επιλεκτικά αλλά δεν μπορώ να πω ότι τα προτιμώ. Είναι ακριβό χόμπι, αρκετές φορές η ιστορία μου φαίνεται αδιάφορη και η εικονογράφηση φτωχή και γενικά θα έλεγα ότι δεν είναι το φλιτζάνι του τσαγιού μου. Όμως εδώ είπα να κάνω μια εξαίρεση γιατί πίνω νερό στο όνομα του Χοντορόφσκι . Δεν ειν’ καλ’ αυτός ο άνθρωπος, πάει και τελείωσε. Αυτή η κριτική έχει σκοπό να θυμίζει κάπως δελτίο τύπου – τι παράξενο, αλήθεια, συνήθως στην Ελλάδα μας έμαθαν τα δελτία τύπου να θυμίζουν κάπως κριτικές! – τίποτα βαθύ και ευφάνταστο εδώ, εξάλλου η συνηθισμένη φαντασία χάνεται όταν έρχεται αντιμέτωπη με μεγαλοφυΐες σαν εκείνες του Χοντορόφσκι και του Moebius. Όλοι οι πολιτισμένοι γαλαξίες γύρω μας έχουν φευγάτα κόμιξ σαν το Ινκάλ, εμείς σε καμιά βδομάδα θα έχουμε το κόμικ για τον Ζορμπά – και μετά απορούμε γιατί δεν κάνουμε εξωγαλαξιακή καριέρα.

Round About Midnight

  Μεγάλο Σάββατο απόψε και λίγο μετά τις μονότονες κροτίδες και αφού σταματήσουν και οι πρόβες με τις εφτά σάλπιγγες της Αποκάλυψης, όλοι μας θα ετοιμαστούμε ψυχολογικά για την μουσική που αγαπάμε να μισούμε: τα κλαρίνα. Εναλλακτική δεν έχει δυστυχώς και οι πιθανοί αυτοσχεδιασμοί εξαντλούνται στο πασχαλινό τραπέζι, τίποτα περισσότερο. Τα μαύρα πρόβατα της κάθε οικογένειας, πάντα υπάρχουν τέτοια, καμμένα από χέρι όπως και τα άλλα τα κανονικά, θα δείχνουν λίγο τζαζ μέσα σε όλο αυτό το ομοιόμορφο μπουλούκι αλλά δεν μπορείς να κάνεις και πολλά για να βοηθήσεις. Θα φαλτσάρουν κοινότοπες ευχές όπως όλοι και θα ελπίζουν να δείχνουν κάπως φυσιολογικοί – αλλά μέσα τους θα είναι χαρούμενοι και θα νιώθουν αγαλλίαση καθώς θα θυμούνται τον Ted Joans που έλεγε χαρακτηριστικά και το υποστήριζε εμπράκτως, ότι «Jazz is my religion and Surrealism is my point of view».  

Αλλόκοτα πράγματα

Το Πάσχα είναι ένας γρήγορος ορισμός του απόκοσμου – υπάρχει εκεί που κανονικά δεν θα έπρεπε να υπάρχει τίποτα. Ευτυχώς τελείωσε όμως και ο καθένας γύρισε ευτυχής στην αλλόκοτη ρουτίνα του∙ καπιταλιστικός ρεαλισμός και εκλογές. Ω γες! Το βιβλίο του Μαρκ Φίσερ «Το αλλόκοτο και το απόκοσμο» κυκλοφόρησε πρόσφατα και φαίνεται ότι αγοράστηκε αμέσως από πολλούς αναγνώστες, μένει να διαβαστεί τώρα. Εμένα μου αρκούσε μόνο ο τίτλος του για να το πάρω, όλα τα άλλα τα ανακάλυψα στην πορεία και δεν απογοητεύτηκα καθόλου. Δείτε και εσείς και πείτε μου! «Η αποτυχία να δούμε, η ακούσια διαδικασία της παράβλεψης πραγμάτων που έρχονται σε αντίθεση – ή απλώς δεν ταιριάζουν – με τις βασικές ιστορίες που λέμε στον εαυτό μας, είναι μέρος της συνεχούς «διαδικασίας επεξεργασίας» μέσω της οποίας παράγεται αυτό που βιώνουμε ως ταυτότητα» .

Εργοστάσιο εφιαλτών

Μπορεί τον τελευταίο μήνα όλοι να καληνυχτίζουν τον Κεμάλ αλλά ο ύπνος αποδεικνύεται ενίοτε πολύ δύσκολη κατάσταση. Ο Μέλβιλ έλεγε ότι θα «άξιζε να έχουμε γεννηθεί μόνο και μόνο για να κοιμόμαστε» (όπως μας θυμίζει ο Αλέξανδρος Ζωγραφάκης σε ένα ποστ στο προφίλ του στο facebook , ο οποίος όμως οδηγεί τον συλλογισμό και σε άλλα ομιχλώδη μονοπάτια που έχουν περπατήσει και άλλοι σπουδαίοι συγγραφείς ) αλλά μόνο ένας ξύπνιος άνθρωπος μπορεί να καταλάβει τι εφιαλτικός κόσμος δύναται να υπάρξει όταν εμείς κλείνουμε τα μάτια και το ίνσταγκραμ κάθε βράδυ. Και αυτός είναι ο νευρολόγος που γράφει ετούτο το υπνωτιστικό βιβλίο. «Βλέπεις κανονικά πράγματα να συμβαίνουν, αλλά δεν είναι πραγματικά. Είναι πλάσματα της φαντασίας σου. Είναι η φαντασία σου που σε πηγαίνει στα πιο τρελά μέρη και σου τα δείχνει μπρος στα μάτια σου. Έχω δει δαιμονικές μορφές μες στο δωμάτιό μου, κι όταν βλέπω αυτά τα πράγματα, νομίζω πώς βρίσκομαι στη Κόλαση» . Κρατήστε τα μάτια σας ανοιχτά∙ διαβάζοντάς με!