Πεταλούδες στο μυαλό

 

Μπορεί «Το εργαστήριο της πεταλούδας» να γινόταν και το αγαπημένο παραμύθι του Ναμπόκοφ, ποιος ξέρει; «Ο συγγραφέας πρέπει να έχει την ακρίβεια του ποιητή και την φαντασία του επιστήμονα» είχε γράψει σε ανύποπτο χρόνο και μάλλον δε θα είχε στο μυαλό του εκείνη την ώρα παιδικά παραμύθια. Το να πείθεις τα μικρά παιδιά να έχουν μεγάλους στόχους για την ζωή που ξανοίγεται μπροστά τους, είναι το αγαπημένο σπορ πολλών συγγραφέων παιδικών παραμυθιών – κρίνοντας από τις χαμηλές συγγραφικές τους επιδόσεις όμως, καταλαβαίνεις ότι όταν και αυτοί ήταν μικροί δέχθηκαν κάποιες χλιαρές και θνησιγενείς παροτρύνσεις για τους μεγάλους στόχους που έπρεπε να έχουν στη ζωή τους, με αποτέλεσμα να τα μεγαλοποιήσουν στο κεφάλι τους και πλέον να έχουν καταλήξει με μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους. Εντελώς άλλο πράγμα, δηλαδή. Παραμυθιαστήκανε!

 

Ας προσγειωθούμε στην πραγματικότητα όμως και η πραγματικότητα είναι ότι για να εκτιμήσεις την ομορφιά ενός πράγματος πρέπει να κοπιάσεις πολύ. Η ομορφιά είναι κόπος και για να την δημιουργήσεις και για να την εκτιμήσεις – γι' αυτό και ο κόσμος αργά ή γρήγορα θα καταστραφεί· η ομορφιά θα (μπορούσε να) σώσει τον κόσμο αλλά δεν έχουμε χρόνο!! Και επειδή ούτε πολύ χρόνο για διάβασμα έχουμε, κάντε οικονομία και διαβάστε το παραμύθι «Το εργαστήριο της πεταλούδας» της Gioconda Belli σε απίθανη εικονογράφηση του Wolf Erlbruch. «Ο δρόμος προς την ομορφιά και την τελειότητα δεν είναι καθόλου εύκολος. Να προσέχεις», ξαναείπε η Σοφή Γερόντισσα.

 

 

Την συγγραφέα του δεν την γνώριζα, παρά το πλούσιο και ενδιαφέρον βιογραφικό της. Είναι ποιήτρια, πεζογράφος, δοκιμιογράφος καθώς και πολιτική ακτιβίστρια και σχολιάστρια. Πολυβραβευμένη και πολυμεταφρασμένη, έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές, τέσσερα μυθιστορήματα, μία αυτοβιογραφία και ένα παιδικό βιβλίο. Συνήθως, αναζητώ τα παραμύθια που έχουν γράψει μεγάλοι συγγραφείς, αφού έχω πρώτα διαβάσει τα «σοβαρά» τους, αλλά εδώ το πράμα λειτούργησε ανάποδα. Με την ευκαιρία να πω ότι διάβασα τις «Συμβουλές για μικρά κορίτσια» του Μαρκ Τουέην, μια χούφτα ηθικοπλαστικές μπούρδες για τον σημερινό αναγνώστη (αποκλείεται από ολόκληρο Τουέην να μην μπορέσατε να βρείτε να εκδώσετε κάτι καλύτερο), όπως επίσης διάβασα τη «Γάτα και τον Διάβολο» του Τζέημς Τζόυς – εντάξει αυτό ήταν πολύ καλύτερο αλλά όχι για την Ελλάδα του σήμερα, στο Φάληρο το παλιό ραντίζουν τον Σατανά για πάντα, μερικά κελιά του Λευκού Πύργου επαναλειτούργησαν ως χώροι βασανιστηρίων για κάποιους βλάσφημους ηθοποιούς κοντινών θεάτρων, και περιμένετε τώρα εσείς κάποιος γονιός να φέρει τον όξω από 'δω μέσα στο παιδικό δωμάτιο; Και συ ρε Τζόυς, αγόρι μου, δεν μπορούσες να σκεφτείς να γράψεις κάτι πιο ήπιο, έλεος!
 

Ο Κανόνας της Δημιουργίας ήταν σαφής και απαράβατος – τα ζώα πρέπει να είναι ζώα και τα φυτά, φυτά. Αυτό όριζαν οι Σχεδιαστές των Πάντων. Ο Όντιλο ήταν ένας ανήσυχος εφευρέτης που σκεφτόταν τι θαυμάσια πράγματα θα μπορούσε να φτιάξει αν δεν τον περιόριζε αυτός ο ηλίθιος κανόνας. Άραζε με τους φίλους του και έκαναν όνειρα όλοι μαζί. Ο καημός του ήταν να καταφέρει να φτιάξει ένα πλάσμα που να πετάει σαν πουλί και να είναι όμορφο σαν λουλούδι. Από φόβο μήπως παραβούν τον μεγάλο Κανόνα της Δημιουργίας η Σοφή Γερόντισσα τους ενσωμάτωσε στο Εργαστήριο των Εντόμων, ένα κακόφημο εργαστήριο με μύωπες και μοναχικούς σχεδιαστές, έτσι ώστε να πειραματιστούν μεν, εντός των κανόνων δε. Όλοι τον περιγελούσαν για την επιμονή του να φτιάξει κάτι όμορφο, ειδικά μέσα σ' ένα εργαστήριο που παραδοσιακά έβγαζε άσχημα και ενοχλητικά δημιουργήματα. «Κοιτάχτε έναν πεισματάρη νεαρό», έλεγαν, «που φαντάζεται ότι μπορεί να δημιουργήσει κάτι μοναδικό κι έχει βαλθεί να σχεδιάσει κάτι καλύτερο απ' όλα όσα υπάρχουν!» 

 

 

Φεύγοντας από τα στενά όρια του παραμυθιού, ο καθένας μας μπορεί να κάνει τις απαραίτητες συνδέσεις με όλο το φάσμα της Τέχνης και εν προκειμένω με την λογοτεχνία – καθώς και με όλες τις ετερόκλιτες επιθυμίες των ανθρώπων που ονειρεύτηκαν κάποια στιγμή να δημιουργήσουν κάτι όμορφο. «Κι έπειτα είναι όμορφο. Το όμορφο δεν μπορείς να το εξηγήσεις, το νιώθεις». Εδώ να πούμε ότι το τροπάρι «Να κυνηγάς τα όνειρά σου και κάποια στιγμή θα τα πιάσεις» δεν ισχύει στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, και τα περισσότερα παιδιά το μαθαίνουν από νωρίς, ασχέτως τι καλαίσθητα ή κακόγουστα παραμύθια θα τους διαβάσουν οι γονείς τους. Το κυνήγι των ονείρων για την ομορφιά.. είναι εξίσου δύσκολο με την ίδια την ομορφιά. «Για να θυμούνται όλοι πόσο μακρύς είναι ο δρόμος για την ομορφιά, οι πεταλούδες στο ξεκίνημά της ζωής τους θα ήταν μικροσκοπικά αυγά, απ' τα οποία έπειτα από λίγο θα γεννιούνταν λαίμαργες μικρές κάμπιες· οι κάμπιες με τη σειρά τους θα γίνονταν χρυσαλλίδες (όχι Χρυσηίδες!) κι αυτές θα μεταμορφώνονταν στο πιο όμορφο έντομο όλης της δημιουργίας».

 

 

H Belli έγραψε ένα θαυμάσιο παραμύθι που δεν στερείται βάθους και έμπνευσης. Έγραψε κάτι πολύ όμορφο και ας μοιάζει εκ πρώτης όψεως σύντομο και εφήμερο. Ο νεαρός τα είχε καταφέρει! Η πεταλούδα ήταν πράγματι έντομο, ένα έντομο που έμοιαζε πουλί και λουλούδι μαζί! Ο Όντιλο ήταν άξιος εγγονός του σχεδιαστή του ουράνιου τόξου! Όπως ο παππούς του, είχε και αυτός σχεδιάσει κάτι εφήμερο, ένα πλάσμα που η ύπαρξή του είναι πολύ σύντομη, μα η ομορφιά του μένει ανεξίτηλη στην ψυχή όσων το αντικρίζουν. Η έκδοση της «Νεφέλης» είναι υπέροχη, (πολύ) μεγάλου σχήματος, σε εξαιρετική απόδοση του Θεόφιλου Μπαχτσεβάνη. Το βιβλίο τυπώθηκε με οικολογικά μελάνια και βερνίκι νερού, σε χαρτί από βιώσιμα δάση, βιοδιασπώμενο, με ουδέτερο pH, λευκασμένο χωρίς χλώριο – δεν είναι τόσο ασήμαντη αυτή η πληροφορία όσο αρχικά νομίσατε, γιατί με αυτόν τον τρόπο ενδεχομένως να επιβιώσουν περισσότερες πεταλούδες, και περισσότερες πεταλούδες σημαίνει περισσότερη ομορφιά! [Οκ, οι πληροφορίες αφορούν περισσότερο τους γονείς που θα δώσουν το βιβλίο στα παιδιά τους, είναι ανάγκη να με γειώνετε τόσο απότομα;]
 

Μην κολλάτε στο αμπαλάζ, αν κρατούσαν μόνο το κείμενο (που δεν είναι και λίγο) και σας το πλασάραν σε μια λιλιπούτεια έκδοση, παραδείγματος χάριν, από την «Κίχλη» ή την «Άγρα», θα τσιμπούσατε αμέσως. Το ίδιο να πράξετε και τώρα, μην μου κάνετε τους δύσκολους. Εδώ έχετε και το επιπλέον πλεονέκτημα να χαρείτε και την φοβερή εικονογράφηση του Wolf Erlbruch – συγγραφέας και εικονογράφος παιδικών βιβλίων. Πολυβραβευμένος και πολυμεταφρασμένος, έχει τιμηθεί μεταξύ άλλων με το βραβείο της Έκθεσης της Μπολόνια (2000 και 2004) και το βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (2006). Τα βιβλία του συχνά έχουν αντισυμβατικά θέματα, όπως είναι ο θάνατος ή το νόημα της ζωής.

 

 

Η ομορφιά εμφανίζεται από εκεί που δεν το περιμένεις. Δεν σας λέω παραμύθια. 

 

Η παρέα δούλευε πολλές μέρες με την πόρτα κλειστή, ακούγοντας μουσική ενός ανθρώπου που, όταν θα γεννιόταν θα λεγόταν Μπετόβεν.   

 

Ένας από τους καλύτερους μουσικούς που εμφανίστηκαν στον κόσμο ήταν κουφός! Άντε σύρε πες τώρα εσύ του Μπετόβεν ότι κακώς επέμεινε τόσο πολύ να κυνηγάει τα όνειρά του! 

 

 

Υ.Γ 2666 Μαύρη Σοφή Γερόντισσα;; Η Δημιουργός των Πάντων; Ήμαρτον! Σε λίγο θα μας πουν ότι και ο Αχιλλέας της «Ιλιάδας» ήταν μαύρος!