Δεν ξέρω στις άλλες περιπτώσεις τι γίνεται, στις βιβλιοθήκες όμως η απόσυρση είναι πολύ ωφέλιμο πράγμα. Βιβλιοθήκες που αποσύρουν βιβλία, μην τις φοβάστε – όπως ακριβώς θα κάνατε και με τα μαγαζιά που έχουν καθαρές τουαλέτες! Βιβλιοθήκες με πολιτική απόσυρσης δείχνουν ότι αφουγκράζονται το κοινό τους και τον καιρό τους. Ή έστω κάνουν τις καλύτερες κινήσεις σε ένα αυστηρά οριοθετημένο χώρο και μια πεπερασμένη συλλογή, προς όφελος όλων. Βέβαια, εδώ θα έρθετε να μου πείτε ότι όλες οι βιβλιοθήκες έχουν πολιτικές απόσυρσης, και εγώ εδώ λοιπόν, θα έρθω να σας πω ότι οι περισσότερες εξ αυτών έχουν μόνο αποσυρμένες πολιτικές! Ας φύγουμε από την μικροπολιτική όμως και ας επιστρέψουμε στην κανονική πολιτική (απόσυρσης).
Καθώς λοιπόν ήμουν ο τελευταίος που απέσυρα βιβλία, μοιραία ήμουν και ο πρώτος που θα έπαιρνα τα κελεπούρια – οι έσχατοι έσονται πρώτοι!! Όταν αιχμαλώτισα στα χέρια μου τον Σεβάχ τον Θαλασσινό, αιχμαλωτίστηκα ταυτόχρονα από τις πληροφορίες που αντίκριζα στην σελίδα τίτλου: μετάφραση Ελένη Μπακοπούλου, εικονογράφηση Γουστάβος Ντορέ. Ωρε πάτε καλά, που θα αφήσω τέτοιο κελεπούρι; Η προειδοποίηση, ωστόσο, ήρθε από το οπισθόφυλλο: 9-12 ετών. Η επιβεβαίωση ήρθε με το τέλος της ανάγνωσης, όταν διαπίστωσα ότι μη ευρισκόμενος σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, έχασα πολλά και σημαντικά από την αφομοίωση του κειμένου. Τι να γίνει, η φαντασία φθίνει αισθητά μετά τα 12, γεγονός.
Ο μύθος είναι λίγο πολύ γνωστός, οι «1000 και μία νύχτες» (έχει βγει και το νούμερο 2, και μάλιστα από Έλληνα συγγραφέα) είναι μια σειρά αφηγήσεων όπου η Σεχραζάντ (έχει βγει και σε σήριαλ, και μάλιστα από ελληνικό κανάλι) τις αφηγείται κάθε βράδυ στο βασιλιά κόβοντάς τες πάντα στο πιο κρίσιμο σημείο, επιτείνοντας έτσι το ενδιαφέρον του βασιλιά, για να μην της κόψει εκείνος το κεφάλι όπως σχεδίαζε να κάνει και με κείνη, μετά από μια μακριά σειρά φόνων (μερικοί άνθρωποι παίρνουν πολύ βαριά το κέρατο). Μέσα σε αυτή την σειρά των αφηγήσεων ανήκουν και τα εφτά ταξίδια του Σεβάχ του Θαλασσινού. Η πρώτη εντύπωση που αποκομίζει ο αναγνώστης είναι ότι πρόκειται για βαρετές θαλασσινές περιπέτειες που είναι ικανές να συγκινήσουν μόνο τα φασαριόζικα αγοράκια – κάτι σαν το playstation περασμένων εποχών. Δεν είναι όμως έτσι. Τα ταξίδια του Σεβάχ συνομιλούν με τα πιο μακρινά άκρα της ιστορίας της λογοτεχνίας, τεντώνονται προς τα πίσω ως τον Όμηρο και εκτείνονται με δύναμη προς τα μπρος, προς το σταθερό χέρι του Τζόναθαν Σουίφτ.
Τα ταξίδια του Σεβάχ αποτέλεσαν μια σαφέστατη επιρροή για τα «Ταξίδια του Γκιούλιβερ». Βέβαια, ο Σουίφτ τα πασπάλισε με απαράμιλλη πολιτική σάτιρα και μας τα σέρβιρε στο πιάτο μας – όσοι δεν τα έχετε διαβάσει, μην διανοηθείτε να κάνετε απολογισμό της χρονιάς που φεύγει! Από την άλλη, το επεισόδιο με την τύφλωση του Κύκλωπα, μεταφέρεται σχεδόν αυτούσιο σε ένα από τα ταξίδια του Σεβάχ. Κάπου ανάμεσα εκεί αχνοφαίνονται και οι Μέλβιλ, Πόε, Βερν, Κόνραντ, Καββαδιας, κ.α. Χαρακτηριστικό αυτών των αφηγήσεων (που διατήρησε και ο Σουίφτ στο δικό του έργο) είναι η οικονομία του λόγου όσον αφορά την απόφαση του πρωταγωνιστή να ξαναμπαρκάρει σχεδόν αφότου είχε ορκιστεί ότι δεν θα το ξανάκανε ύστερα από τις κακουχίες του προηγούμενου ταξιδιού του (εξαίρεση αποτελεί το πρώτο ταξίδι!!) καθώς και μερικά περιγραφικά μοτίβα που βλέπουμε σχεδόν σε όλα τα ταξίδια. Από κει και ύστερα, οι «κακουχίες» κάθε ταξιδιού κλιμακώνονται, ποικίλουν και εντυπωσιάζουν. Τα ταξίδια του έχουν προορισμό την φαντασία και αυτό είναι πάντοτε ασφαλές λιμάνι όταν μιλάμε για λογοτεχνία!
Η έκδοση που κρατάω στα χέρια μου είναι του «Μίνωα» και αποτελεί παγκόσμια πρώτη για την ιδιαιτερότητά της. Στο τέλος του βιβλίου έχει ένα κουίζ με ερωτήσεις σχετικές με το κείμενο, αλλά δεν είναι τυπωμένο όπως θα περίμενε κανείς, δηλαδή μετά το τέλος των αφηγήσεων, ως ένθετο. Η πρωτοτυπία βρίσκεται στο οπισθόφυλλο όπου κάτω κάτω υπάρχει η φράση «ας πουμε πως άρχιζαν όλα από το τέλος...» και μόλις γυρίσεις την σελίδα, εμφανίζεται το κουίζ κανονικά, σαν να άρχιζες ένα οποιοδήποτε βιβλίο, με την αφήγηση από τα αριστερά προς τα δεξιά. Στην ουσία, εξώφυλλο και οπισθόφυλλο είναι ανεστραμμένα (κατ' επέκταση και κείμενο και κουίζ) – φανταστείτε σαν να γυρίζετε μια κλεψύδρα. Αν σας μπέρδεψα, καλά σας έκανα, γιατί είναι όντως μπερδεμένο! Ωστόσο, αυτή η αχρείαστη πρωτοτυπία, κάνει το αντίτυπο μοναδικό. Δεν θα ήταν κρίμα να αποσυρθεί;
Οι ερωτήσεις του κουίζ είναι δυνατές και ενδιαφέρουσες, σε πολλές αδυνατούσα να απαντήσω, και αυτό γιατί σε απορροφάει τόσο η ανάγνωση που είναι ανώφελο να προσπαθήσεις να περιχαρακώσεις την απόλαυση που νιώθεις. Αυτή η σκέψη, μου επιβεβαίωσε και το γιατί πάρα πολλοί νεαροί αναγνώστες απεχθάνονται σιγά σιγά την λογοτεχνία όταν έρχονται επανειλημμένα αντιμέτωποι με ερωτήσεις που δεν χρειάζεται καν να γίνονται. Και εδώ μιλάμε για ερωτήσεις του στυλ «Πώς τα πέρασε ο Σεβάχ στα ταξίδια του;», κλπ... φαντάσου να σε ρωτάνε σπουδαιοφανώς «ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΠΕΙ Ο ΠΟΙΗΤΗΣ;»... πω πω μου κοπήκαν τα γόνατα και μόνο που είδα την ερώτηση (γραμμένη από μένα!!). Επίσης, το αλλόκοτο ένθετο συμπληρώνεται με τρία μικρά αποσπάσματα που δείχνουν την... ανατολή μέσα από την λογοτεχνία: «Περσικές επιστολές» του Μοντεσκιέ, «Ο πρίγκιπας του Ομέιγια» του Άντονυ φον Έιζεν και «Οι μάγοι» του Μισέλ Τουρνιέ.
Κάματος είναι που μιλά στενόχωρα και κάψα.
Πεισματική, και πέταξες χαρτί, φτερό, κλαδί,
όμως δεν είμαστε παιδιά να πιάσουμε την κλάψα.
Τι θα δινα «Πάψε, Σεβάχ» για να 'μουνα παιδί!
Πολλά έγραψα, ας αποσυρθώ στα ιδιαίτερά μου.
Φίλε μου, έχω και εγώ ακριβώς αυτό το βιβλίο και το απεκτησα όταν ήμου στην ηλικία των 13 ετών. Το έχω διαβάσει πολλές φορές. Είχα να το διαβάσω χρόνια και τώρα που το ξαναδιαβάζω είναι σαν να διαβάζω ένα νέο βιβλίο. Φαντάσου κάθε φορά το ίδιο σου φαίνεται νέο. Παρατηρώ ή συνειδητοποιώ πράγματα νέα, κάθε φορά...
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλησπέρα Chrissy!
ΔιαγραφήΝαι είναι γεγονός, τέτοια βιβλία έχουν την (μυστήρια) ικανότητα να το πετυχαίνουν αυτό. Και μένα μου προκαλεί εντύπωση αυτό το «παράδοξο». Εγώ ως βιβλίο-πρότυπο τέτοιου είδους έχω τα «Ταξίδια του Γκιούλιβερ» -- σου το προτείνω να το διαβάσεις αν δεν το έχεις κάνει ήδη. Ή ακόμα και αν το έχεις κάνει! ;)
Σ' ευχαριστώ για το σχόλιο.