Kivouristas

Είναι διαδικτυακό κίνημα και εξαπλώνεται γρήγορα σαν την σωματική αποσύνθεση. Αν δεν το ξορκίσεις εγκαίρως μπορεί να σε στοιχειώσει. Μείνε μακριά. Καλύτερα να πλέκεις ζιπουνάκια για τις νεραντζιές της Αθήνας παρά εγκώμια για φρεσκοπεθαμένους καλλιτέχνες. Έτσι δε θα γίνεσαι και ενοχλητικός... τουλάχιστον για τις νεραντζιές.

 

Αυτό το σπανιότατο φαινόμενο που λέγεται θάνατος, φέτος έχει ξεσαλώσει – κάτι σαν ανάποδο σενάριο του Σαραμάγκου, αντί να πάρει άδεια για κανένα εξάμηνο, κάνει υπερωρίες. Και συνήθως χτυπάει γνωστούς καλλιτέχνες που βρίσκονται μόλις στην όγδοη δεκαετία της ζωής τους. Απίστευτο, έτσι; Γενοκτονία, όχι αστεία. Αφού μια ολόκληρη γενιά θαυμαστών δηλώνει βαθύτατη θλίψη, «αυτός ήταν τα νιάτα μου» μονολογεί και αμέσως νιώθεις και συ τα καλοκαίρια που πέρασαν μαζί στα μπαράκια της Ύδρας. Ααα, έτσι πες μου, δεν τον γνώριζαν στην πραγματικότητα, μόνο μέσω του έργου του. Αλλά ήταν σαν να τον γνώριζαν πραγματικά! Αρκεί να ξεπηδήσει η φωνή του από το ηχείο ενός μπαρ της Καλλιδρομίου, για να νιώσεις ότι κάθεται στο διπλανό σκαμπό και αρχίζετε να συζητάτε περί καλλιτεχνικής δημιουργίας. Όταν μαθαίνεις ότι πέθανε, το χτύπημα είναι μεγάλο. Πώς θα μπορέσετε να συζητήσετε ξανά;

Βέβαια αυτό αφορά κυρίως τους μουσικούς καλλιτέχνες, σύμφωνα και με τα στατιστικά του facebook. Λογικό, η μουσική είναι κάτι που το νιώθουμε όλοι μας (σύμφωνα με κάποια άλλα, εξίσου αμφίβολα, στατιστικά). Αν πεθάνει ένας σπουδαίος φυσικός επιστήμονας, τι να νιώσεις; Να κάνεις share ένα νετρόνιο; Δε λέει. Νιώθεις; Μόνο αν μπορέσεις να το συνδυάσεις με την μουσική αξίζει η μνεία. Αν ασχολείται φερ' ειπείν, με τη Θεωρία των Χορδών, το σώζεις κάπως, ok. Από την άλλη, τι σημαίνει λογοτεχνία, μουσική, φυσική; Μην βάζουμε στεγανά στην τέχνη, ένα Νόμπελ για όλα!

Ο Ηλίας Πετρόπουλος συγκεντρώνει χιλιάδες μικρά καταραμένα 2016 και μας τα παρουσιάζει σε ένα εντυπωσιακό έντυπο timeline (time? Lol!) που θα ζήλευε και ο Zuckerberg (τον οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, τον πεθάναν ρε φίλε!). Της Ελλάδος κοιμητήρια, θάνατοι που κανείς δεν νοιάστηκε να ποστάρει και κυρίως κανείς δεν μπόρεσε να αναγνωρίσει την αξία τους, εκτός από έναν άξιο λαογράφο. Ένας άνθρωπος που χώρεσε σε ένα μικρό βαζάκι και ενώθηκε με τα βρωμόνερα ενός παρισινού υπονόμου, γιατί να δίνει τόση αξία στα, εν πολλοίς, ανόητα μνημεία θανάτου των ελληνικών κοιμητηρίων; Αν η Ανθολογία του Σπουν Ρίβερ αφορούσε νεκρούς που μιλούσαν με τον τρόπο τους για την ζωή που πέρασε, η ανθολογία του Πετρόπουλου μιλά κυρίως για ζωντανούς που φαντάζονται τον θάνατο που θα έρθει. Φτάνει μόνο να δεις τους τάφους των απόρων, για να πάρεις μια συμπυκνωμένη φιλοσοφία ζωής! Συνήθως, τα ταφικά μνημεία είναι ό,τι και τα μεταθανάτια ποστ στο facebook – δεν αφορούν τόσο την μνήμη όσο την δήλωση μνήμης και υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στα δυο, όση ανάμεσα σε έναν ζωντανό και έναν νεκρό! Ανώφελη ματαιοδοξία και λίγη, ελάχιστη αυθεντικότητα, όπως ακριβώς ένα κακόγουστο ντουβάρι συγκρινόμενο με έναν τάφο σμιλεμένο με ομορφιά και χάρη. Η αυθεντικότητα του συγκεκριμένου έργου συνίσταται στις ιδιόχειρες σημειώσεις του συγγραφέα για την πορεία της ασθένειάς του – στα περιθώρια του βιβλίου, σμίλευε θαρραλέα τον δικό του τάφο, ο οποίος, δεν μπορεί παρά αυτό να επιθυμούσε και ο ίδιος, ήθελε να είναι καμωμένος (κυρίως) από λέξεις.

 

Το βιβλίο του Πετρόπουλου, καθότι σκληρόδετο και στιβαρό, το είχα να στηρίζει την οθόνη του υπολογιστή μου. Χθες, ύστερα από μία ανακατάταξη, το ξεφύλλισα και αναλογίστηκα την παλιά μου αγορά. Αφού δεν μπορούσα να βρω κανένα από τα υπόλοιπα εξαντλημένα βιβλία του, αρκέστηκα σε αυτό το τεράστιο βιβλίο (σαν ταφόπλακα, πράγματι!) που είχε βγάλει σε εντυπωσιακή προσφορά η «Πρωτοπορία». Γιατί το αγόρασα, δεν μπορώ να καταλάβω, θα πρέπει να έπληττα θανάσιμα εκείνο το απόγευμα. Ωστόσο, ύστερα από μερικούς πραγματικούς (και αρκετούς διαδικτυακούς) θανάτους, αρχίζω να το εκτιμώ περισσότερο. Κάθε φορά που το ξεφυλλίζω, αισθάνομαι λίγο σαν ήρωας του Μπέρνχαρντ (ή του Μπέκετ;) και ηρεμώ στοχαστικά μέσω αυτών των χάρτινων ετερόκλητων ταφικών διαδρομών. Σαν συλλογίζομαι τον θάνατό μου όμως, η συνείδησή μου επαναστατεί και σου λέω πως, «όταν ψοφήσω, εδώ, στο Παρίσι, να κάψεις το κουφάρι μου και να ρίξεις τις στάχτες στον υπόνομο. Τέτοια είναι η διαθήκη μου». 

Υ.Γ. 2666 Ο Ηλίας Πετρόπουλος πέθανε τον Σεπτέμβριο του 2003. Πριν καν το facebook!! Τι ξεφτίλα θάνατος!