ΠΙΠΕΡΙ ΚΑΙ ΣΠΑΣΜΕΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

Όποιος θητεύει ένα διάστημα στην Κέρκυρα μοιραία κάποια στιγμή θα αναρωτηθεί πώς γράφεται αυτή η περιώνυμη πλατεία: Λιστών ή Ληστών; Μόλις έρθει ο λογαριασμός της παραγγελίας όμως, θα έχει βγάλει τουλάχιστον ένα πρώτο χρήσιμο συμπέρασμα! Για να αποφύγουμε τα μπερδέματα λοιπόν, το γράφουμε σε άπταιστα greeklish και νιώθουμε και περήφανοι για την συνέχεια της γλώσσας μας και της ελληνικότητάς μας... παιδιά του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη! Ποτέ δεν συμπάθησα τις λίστες. Λίστα με τα ψώνια, λίστα γάμου, playlist, λίστα τεχνικών χαρακτηριστικών στις ηλεκτρονικές συσκευές, λίστα Λαγκάρντ, Λίντα Ευαγγελίστα (αυτή τη συμπαθώ). Περισσότερο απ' όλες δεν συμπάθησα τις λίστες βιβλίων – τα χρόνια μας είναι πεπερασμένα και τα βιβλία που θα θέλαμε να διαβάσουμε εκτός της βιολογικής μας εμβέλειας, γιατί λοιπόν να κρατάμε τέτοιες λίστες; Για μένα, κρύβει κάτι το μακάβριο που δεν συνάδει με την ζωογόνα αίσθηση που σου προσφέρει η διαδικασία της ανάγνωσης. Θα πεθάνουμε κάποτε κουφάλα νεκροθάφ...

Και μετά σου λένε, ποτέ μην κρίνεις ένα βιβλίο από τον τίτλο του (το άλλο που έλεγαν για τα εξώφυλλα παύει να ισχύει, καθότι η πλειονότητά τους είναι σκέτη κακογουστιά κι έτσι αν πεις ότι διάλεξες βιβλίο λόγω εξωφύλλου, αμέσως αυτοχαρακτηρίστηκες, λούζεεερρ!). Είναι δυνατόν, βιβλίο με τέτοιον τίτλο να μην είναι τέλειο; Μεταξύ μας, είναι και παραείναι αλλά αυτό ας το αφήσουμε στην άκρη για την ώρα. Γραμματική της φαντασίας – μπορείτε να συλλάβετε το ασύλληπτο της έκφρασης; Η γραμματική, οι κανόνες δηλαδή, προσπαθούν να επιβληθούν στο πλέον απειθάρχητο μέρος του πνεύματος, στην φαντασία. Τι όμορφη εικόνα! Θυμίζει έντονα σκάκι, εκεί όπου σε μία οριοθετημένη και αυστηρά τακτοποιημένη σκακιέρα, η φαντασία αναλαμβάνει την εξουσία και για μερικές στιγμές (που ενδεχομένως εκτείνονται στο άπειρο) φωνάζει δυνατά: «Ο ρεαλισμός ΔΕΝ υπάρχει»!

Δεν ξέρω στις άλλες περιπτώσεις τι γίνεται, στις βιβλιοθήκες όμως η απόσυρση είναι πολύ ωφέλιμο πράγμα. Βιβλιοθήκες που αποσύρουν βιβλία, μην τις φοβάστε – όπως ακριβώς θα κάνατε και με τα μαγαζιά που έχουν καθαρές τουαλέτες! Βιβλιοθήκες με πολιτική απόσυρσης δείχνουν ότι αφουγκράζονται το κοινό τους και τον καιρό τους. Ή έστω κάνουν τις καλύτερες κινήσεις σε ένα αυστηρά οριοθετημένο χώρο και μια πεπερασμένη συλλογή, προς όφελος όλων. Βέβαια, εδώ θα έρθετε να μου πείτε ότι όλες οι βιβλιοθήκες έχουν πολιτικές απόσυρσης, και εγώ εδώ λοιπόν, θα έρθω να σας πω ότι οι περισσότερες εξ αυτών έχουν μόνο αποσυρμένες πολιτικές! Ας φύγουμε από την μικροπολιτική όμως και ας επιστρέψουμε στην κανονική πολιτική (απόσυρσης).

  Σκεφτείτε όσες περισσότερες προκαταλήψεις μπορείτε εναντίον των Εβραίων. Και μετά ξεχάστε τες. Είναι ανώφελες – όπως και όλες οι προκαταλήψεις εδώ που τα λέμε. Ας σκεφτώ και γω μια προκατάληψη και ας την καταρρίψω αμέσως. Οι Εβραίοι δεν τσιγκουνεύονται καθόλου τις λέξεις! Ποτέ δεν φανταζόμουν ότι ένα «θεολογικό» βιβλίο που ασχολείται στο μεγαλύτερο μέρος του, με την κριτική ερμηνεία των ιερών βιβλίων και το «κειμενικό» συνεχές των Εβραίων, θα μου φαινόταν τόσο γοητευτικό – ειδικότερα όταν αφορά μία θρησκεία που δεν είναι τόσο προσφιλής σε μένα (αν υπάρχει καμιά θρησκεία που να μου είναι προσφιλής). Επίσης, επειδή είναι γραμμένο από πατέρα και κόρη, μεταδίδει και την τρυφερότητα της σχέσης τους, χωρίς αυτή να είναι ενοχλητικά ορατή μέσω της δομής του βιβλίου αλλά ταυτόχρονα η αύρα της φωτίζει σαν φωτοστέφανο μόλις ανοίγεις το βιβλίο και διαβάζεις. Αν αυτό δεν είναι μεταφυσικό, τότε τι είναι.  

  Οι πιο γνωστοί Lear παγκοσμίως είναι η Αμάντα Ληρ ( «Give a bit of mmh to me and i'll give a bit of mmh to you» ) και ο Βασιλιάς Ληρ ( «When we are born, we cry that we are come to this great stage of fools» ) – υπάρχει όμως και ένας τρίτος, ο Έντουαρντ Ληρ! Κατ' αρχήν να ξεκαθαρίσω ότι σ' αυτό το μπλογκ δεν γράφονται μπούρδες, ελπίζω να μην έχετε πειστεί περί του αντιθέτου. Και για να επιβεβαιώσω τον κανόνα, σήμερα θα κάνω την εξαίρεση και θα μπουρδολογήσω με την καρδιά μου. Υπάρχουν βιβλία, μπούρδες και μπούρδες (ειδικά στα παιδικά), αλλά βιβλίο να στο λέει ήδη από τον τίτλο, πρώτη φορά συναντώ. Ένα φρεσκότατο βιβλίο σχεδόν 170 χρόνων που επιβεβαιώνει επίσης τον κανόνα (χωρίς εξαιρέσεις αυτή τη φορά) ότι οι απανταχού Lear του μάταιου τούτου κόσμου μένουν με κάποιον τρόπο διαχρονικοί.

  Όλα τα βιβλία αυτοβοήθειας μαζί, δεν πιάνουν μία μπροστά σε 100-200 επιλεγμένες λέξεις του Τζόυς. Είναι μια αλήθεια πικρή που όμως πρέπει να λέγεται και να καταπίνεται από τους Μπουκάι όλου του κόσμου. Επίσης δεν πιάνουν μία μπροστά τους και αρκετά φιλοσοφικά συστήματα. Εντάξει, ίσως τα ψαγμένα άρθρα της Lifo να τον συναγωνίζονται κάπως, αλλά τι να γίνει, μην τα θέλουμε όλα δικά μας! Δεν πιάνουν μία λοιπόν, γιατί οι λέξεις του αναδίνουν την οσμή της ορμής, την ένταση του ονείρου και του καλλιτεχνικού οράματος που ΘΑ πραγματοποιηθεί ενάντια σε όλον τον υπόλοιπο κόσμο. Το «να μείνεις πιστός στο όνειρό σου» που σου λένε ξέψυχα οι άλλες φιλοσοφίες, ο Τζόυς σε κάνει να το νιώσεις σε καρδιά και μυαλό. Είναι ο πιο πιστός σύντροφος του εαυτού σου όταν κατά καιρούς λιποψυχάει μπροστά σε θολές αδυναμίες. Και αυτή είναι η μεγαλύτερη συνεισφορά του για μένα, περισσότερο ακόμα και από την σπουδαιότατη καλλιτεχνική του αξία. Ο Τζόυς είναι το placebo μου. Και αρρώστια μαζί.