Στα χαμένα

Ρε μπελά που βρήκα! Να είναι ένα βιβλίο σχετικά ευχάριστο, να έχει πράγματα που γενικά ταιριάζουν με το γενικότερο γούστο μου και εγώ να το αντιμετωπίζω σαν ταινία του Μπέλα Ταρ – τον ατελείωτο ένα πράμα. Είχε καιρό να μου συμβεί κάτι ανάλογο, σηκώνει και η επιστήμη τα χέρια της ψηλά! Έβαλα σφήνα την ανάγνωση για να προλάβω την ταινία του Λάνθιμου – την οποία κατάφερα να δω χθες, 17 Δεκεμβρίου, στην επίσημη πρεμιέρα της – και ακόμα να το τελειώσω. Λίγες σελίδες ακόμα που διαβάζονται παράλληλα με αυτές τις γραμμές που γράφονται. Τουλάχιστον η ταινία ήταν πολύ καλή και το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του βιβλίου ήταν ακριβώς αυτό∙ ήξερες από την αρχή ότι θα γίνει μια καλή ταινία. Το βιβλίο πάλι, δεν ήξερε τι ήθελε να είναι, και μέσω ανομοιόμορφων αφηγήσεων, για μένα τουλάχιστον κατέληξε να είναι χάσιμο χρόνου. «Η πιο προφανής ανωμαλία της (…) είναι η απόλυτη έλλειψη οποιασδήποτε ανωμαλίας».   

Το βασικό πάτημα του βιβλίου είναι ο «Φρανκενστάιν» της Σέλλεϋ∙ και η παρωδία αυτού. Αλλά και μέσω της παρωδίας δεν το αγγίζει ούτε στο ελάχιστο. Η Μπέλλα Μπάξτερ, η πρωταγωνίστρια του βιβλίου – και δεν είναι σπόιλερ αυτό, στην ταινία το μαθαίνουμε πολύ νωρίς, και στο βιβλίο αρκετά στην αρχή – είναι ένα ανθρώπινο υβρίδιο, μια νεαρή γυναίκα που της μεταμοσχεύεται ο εγκέφαλος του παιδιού της. Έτσι αυτή η ασυμβίβαστη σχέση μεταξύ σωματικής και πνευματικής ηλικίας δημιουργεί πολλά ευτράπελα που στο βιβλίο δεν δικαιολογούνται με αρκετή λογική – γιατί και τα αλλόκοτα θέλουν μια κάποια λογική – ενώ στην κινηματογραφική εκδοχή που ο χρόνος κινείται διαφορετικά, λειτουργούν πιο αρμονικά. Στην ταινία η Μπέλλα είναι ένα φεμινιστικό τέρας από τα πιο διασκεδαστικά και ουσιώδη που έχουν παρουσιαστεί τα τελευταία χρόνια στον κινηματογράφο, που κατακλύζεται από αυτή την «επίκαιρη» οπτική αλλά τις περισσότερες φορές το επεξεργάζεται εντελώς επιφανειακά. Εδώ η Μπέλλα παρουσιάζεται σαν ένα μεγάλο μωρό που δεν πρόλαβε να μεγαλώσει σε καλούπια και να πνιγεί από προκαταλήψεις και στερεότυπα και διεκδικεί την θέση της στον κόσμο με μία ανεπιτήδευτη ματιά. Η ταινία παρ’ όλα αυτά είναι μια κωμωδία, δεν ξέρω πόσο θα ήθελε ο κάθε θεατής να την βαρύνει με δύσκολες θεωρίες.  

 

Ποια το έκανε καλύτερα; Η Φόνισσα ή η Μπέλλα Μπάξτερ;

 

Στο βιβλίο ωστόσο, αυτή η φεμινιστική ματιά κινείται παραπλεύρως και γίνεται αισθητή ανάλογα με την περιφερειακή όραση του κάθε αναγνώστη. Είτε το πιστεύετε είτε όχι, το αγαπημένο μου απόσπασμα από το βιβλίο, είναι ο τίτλος ενός κεφαλαίου! «Η δημιουργία μιας συνείδησης» είναι μια καλή ανακεφαλαίωση του βιβλίου, της ταινίας, και της ουσίας που θέλουμε να μας προσφέρουν τα καλλιτεχνικά έργα γενικά και ο τρόπος της ζωής μας. Όσοι πάντως έχουν σχετικά δημιουργημένη συνείδηση από άλλα καλύτερα καλλιτεχνικά έργα, σε αυτό το βιβλίο, θα βρουν λίγη απόλαυση. Δεν έχω να πω πολλά για το βιβλίο του Άλισντερ Γκρέυ, το μυαλό μου είναι σαν νεογέννητου και μάλιστα νομίζω ότι χέστηκα κιόλας. Κάνει κάποια κοινωνική κριτική, μερικά λογοτεχνικά κόλπα με χαμένα χειρόγραφα, εισαγωγές, αναθεωρήσεις κειμένου, κριτικές αποτιμήσεις, λίγο διδακτισμό και mansplaining γιατί πώς αλλιώς να «ανδρωθεί» η συνείδηση μιας γυναίκας, κλπ αλλά σε αυτά είμαστε μανούλες πια και δεν τσιμπάμε εύκολα. Κυκλοφορούσε μέχρι πρότινος από τις εκδόσεις «Νεφέλη» σε μετάφραση Δημήτρη Βαρδουλάκη.  

 

[…] «Αυτό που είστε σας ταιριάζει καλύτερα, δόκτορα Χούκερ. Η πίστη μου δεν προσφέρει παραμυθία στους φτωχούς, στους αρρώστους, στους καταπιεσμένους και στους ετοιμοθάνατους. Δεν επιθυμώ να τη διαδώσω».
«Μα τότε είναι μια πίστη χωρίς ελπίδα κι ελεημοσύνη!», φώναξε δυνατά ο δρ. Χ. «Ξεφορτωθείτε την, λοιπόν, κ. Άστλεϋ γιατί σας έχει προφανώς παγώσει το αίμα στις φλέβες! Απαρνηθείτε την. Δέστε μια πέτρα στο λαιμό της και πετάξτε την στο πέλαγος. Και βρείτε μια πίστη που να ζεσταίνει την καρδιά, που να σας ενώνει με τους συνανθρώπους σας και που να μας οδηγεί όλους προς ένα λαμπρό μέλλον».
«Απεχθάνομαι τα ναρκωτικά. Προτιμώ την πικρή αλήθεια».
«Κύριε Άστλεϋ! Διαπιστώνω ότι είστε μία από αυτές τις θλιμμένες ψυχές του καιρού μας που πιστεύουν ότι ο υλισμός είναι μια στυγνή μηχανή που καταστρέφει τις ευαίσθητες καρδιές και τα διορατικά πνεύματα που ζουν στον κόσμο. Νομίζω, όμως, στο όνομα του Ιησού Χριστού, ότι κάνετε λάθος. Το αφάνταστα πολυποίκιλο σύμπαν μας δεν θα μπορούσε να είχε ξεπετάξει ανθρώπινα πνεύματα και καρδιές, αν δεν μας είχε πλάσει ο Ποιητής των Πάντων ειδικά γι’ αυτόν τον πλανήτη, κι αν δεν είχε σχεδιάσει τον πλανήτη για μας και τα πάντα γι’ Αυτόν».  

«Το όραμα του κόσμου σας είναι σαν ένα μέρος όπου ο Θεός καλλιεργεί ανθρώπους σαν λαχανικά προς ιδίαν κατανάλωση», είπε ο κ. Άστλεϋ. «Ένα τέτοιο όραμα ίσως να ικανοποιεί έναν μανάβη, αλλά όχι και εμένα (…)».

 

Υ.Γ. 2666  Καλά Χριστούγεννα σε όλα τα χαμένα κορμιά!  

 

Και επειδή ξεπέρασα το ψυχολογικό φράγμα αρνητικών followers θέλω να δείξω την ευγνωμοσύνη μου με ένα γιορτινό giveaway. Το πρώτο σχόλιο εδώ στο μπλογκ, θα κερδίσει το αντίτυπό μου υπογεγραμμένο από την γάτα μου. Μην χάσετε την μοναδική αυτή ευκαιρία. Εκτός και αν θέλετε τη νέα χρονιά να κινηθείτε και σε νέο πεδίο!