Bolano on ice

Πολλή κουβέντα έγινε τις τελευταίες μέρες σχετικά με την Ολυμπιονίκη Άννα Κορακάκη και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε μέχρι να κατακτήσει τα δύο μετάλλια στους Ολυμπιακούς του Ρίο. Αδιαφορία της πολιτείας, δυσκαμψία της τοπικής αυτοδιοίκησης, παλινωδίες και φαιδρότητες. Της γκρέμισαν το σκοπευτήριο-παράπηγμα ανήμερα του τελικού για το χρυσό μετάλλιο, μια κίνηση για να γλυτώσουν την γελοιοποίηση, που εν τέλει απλώς την ενίσχυσε. Τι θα γινόταν όμως αν ένας τοπικός “άρχοντας” αποφάσιζε να χτίσει παράνομα με δημόσιο χρήμα ένα μυστικό σκοπευτήριο για να προετοιμαστεί η Άννα Κορακάκη για τους Ολυμπιακούς; Ο Ρομπέρτο Μπολάνιο έχει μια απάντηση για αυτό – γραμμένη με τα δικά του ιδιαίτερα συσταστικά της επιτυχίας. Ένα βιβλίο που πρέπει να διαβάσετε πριν πέσει η αυλαία των Ολυμπιακών Αγώνων της Βραζιλίας.

 

Σπάνια με έχει συναρπάσει τόσο ένας συγγραφέας που να διαβάζω τα βιβλία του αμέσως μόλις εκδοθούν στα ελληνικά. Και ακόμα πιο σπάνιο, να αντλώ από το καθένα απεριόριστη απόλαυση καθώς το διαβάζω. Η γραφή του Μπολάνιο δίνει μια αίσθηση ατέλειας, εκείνης της γοητευτικής όμως ατέλειας, που σε κολλάει στον τοίχο με την χειμαρρώδη ορμή της και στα εξιστορεί τόσο εντυπωσιακά μέσω της σκοτεινής της ποίησης! Όλοι ξέρουμε λίγο πολύ την ιστορία του Ρομπέρτο Μπολάνιο: Χιλιανός περιθωριακός ποιητής που έζησε στο Μεξικό και στην Ισπανία και πέθανε μόλις στα πενήντα του. Ταγμένος στην ποίηση κατά δήλωσή του, έγινε παγκοσμίως γνωστός μέσω των μυθιστορημάτων του που έγραψε με δαιμονισμένο ρυθμό την τελευταία δεκαετία της ζωής του – ένα μακρινό αστέρι που μας πλησίασε ύπουλα, μια σουπερνόβα (υπερκαινοφανής αστέρας, πόσο του ταιριάζει αυτή η μεταφορά!) που με τις απανωτές εκρήξεις του μάς πρόσφερε λαμπρά δείγματα λογοτεχνικής γραφής, με την λάμψη τους να παραμένει αμείωτη στο χωροχρόνο. Προσπαθώντας να εξασφαλίσει οικονομικά την οικογένειά του ύστερα από τον επικείμενο θάνατό του, διοχέτευσε όλη εκείνη την ποίηση στην οποία αφιέρωσε τη ζωή του, μέσα σε λεκτικές υπερκατατασκευές των 200, των 500, των 700 ακόμα και των 1200 σελίδων. Ποιος είπε ότι η ποίηση πρέπει να είναι φειδωλή; 

Δύσκολα μπορώ να ξεχωρίσω βιβλίο του Μπολάνιο, γι' αυτό και μέχρι τώρα δεν σκέφτηκα να του αφιερώσω μια ανάρτηση. Από τα εμβληματικά και σπουδαία 2666 και Άγριοι Ντετέκτιβ, έως το (λατρεμένο μου) Η ναζιστική λογοτεχνία στην Αμερική και το Φυλαχτό (που αποτελεί μια όμορφη συμπύκνωση όλων των θεμάτων που αναλύονται στα μεγάλα του έργα), είναι αφοπλιστικά γοητευτικός. Ακόμα και το πιο αδύναμό του, το Τρίτο Ράιχ (που βρέθηκε στα κατάλοιπα του συγγραφέα, και ίσως χτενιζόταν επιμελώς από τον συγγραφέα του, πριν εκτεθεί δημόσια) είναι μια λεκτική ομορφιά, γεμάτη καλοκαίρι και μαύρη ποίηση. Διαβάζοντας λοιπόν το Παγοδρόμιο, είπα να γράψω τελικά δυο λόγια, να ψελλίσω ένα ταπεινό ευχαριστώ. Το φόντο του Παγοδρομίου θυμίζει λίγο Τρίτο Ράιχ, η δομή του όμως είναι αρτιότερη και η πλοκή πιο συνεκτική. Διαβάζουμε εναλλάξ τρεις εκδοχές (εξίσου αναξιόπιστες μέχρι τη λύση του μυστηρίου) για τον φόνο που διαπράχθηκε στο παράνομο παγοδρόμιο, που κατασκευάστηκε μέσα σε μια εγκαταλειμμένη έπαυλη, το Παλάτι Μπενβινγκούτ.

Ο Ρέμο Μοράν είναι ένας λατινοαμερικάνος συγγραφέας που πλέον ζει σε μια τουριστική πόλη της Καταλωνίας, τη Ζ, και έχει στην κατοχή του διάφορες καλοκαιρινές επιχειρήσεις: ένα κάμπινγκ, ένα μπαρ, ένα κατάστημα με φω-μπιζού. Ο Γασπάρ Ερέδια (Γασπαρίν) είναι ένας εφηβικός φίλος του Μοράν, Μεξικανός ποιητής, που έρχεται μετά από πρόσκληση του Μοράν να δουλέψει ως νυχτοφύλακας στο κάμπινγκ (δουλειά που έκανε και ο ίδιος ο Μπολάνιο!). Ο Ενρίκ Ροσκέγιες είναι ένας υποδειγματικός δημοτικός σύμβουλος, δεξί χέρι της δημαρχίνας Πιλάρ, που ερωτεύεται την όμορφη Νούρια, αθλήτρια του καλλιτεχνικού πατινάζ. Ύστερα από την απόφαση της αθλητικής ομοσπονδίας να μην δοθεί υποτροφία στη Νούρια, ο Ροσκέγιες απόφασίζει να καταχραστεί δημόσιο χρήμα και με μυστικές ενέργειες να μετατρέψει την παλιά εσωτερική πισίνα του παλατιού Μπενβινγκούτ, σε ένα σύγχρονο παγοδρόμιο ώστε να προπονείται η Νούρια, για να μπορέσει να διεκδικήσει ξανά την υποτροφία το ερχόμενο φθινόπωρο. Ο Μπολάνιο σταδιακά περιπλέκει τις σχέσεις των ηρώων του και τις οπτικές γωνίες των εμπλεκομένων, προσφέροντάς μας ένα  πανόραμα του λογοτεχνικού του σύμπαντος. 

http://www.vice.com/read/considering-roberto-bolao-woes-of-the-true-policeman

    

[...] Το πρόβλημα δεν ήταν αν η Νούρια μιλούσε την ώρα της σεξουαλικής πράξης, αλλά ότι πάντοτε μιλούσε για τα ίδια πράγματα, τη δολοφονία και το πατινάζ. Σαν να πνιγόταν. Ίσως το χειρότερο δεν ήταν που εκείνη έλεγε τα ίδια, αλλά ότι εγώ άρχισα να επηρεάζομαι και γρήγορα, στις στιγμές πριν από τον οργασμό, ξεσπούσαμε και οι δυο σε μια αλληλουχία ομολογιών και μακάβριων μονολόγων, γεμάτων βογκητά και παγωμένες επιφάνειες και γριές πολλαπλασιασμένες πάνω στον πάγο που μόνο με το τελείωμά μας κατορθώναμε να διακόψουμε.

Ο συγγραφέας που για 400 και πλέον σελίδες, στο 2666, μας περιγράφει ακατάπαυστα τα πιο βάναυσα εγκλήματα, το... εγκληματάκι του Παγοδρομίου το παίζει στα δάχτυλα, σε μια αστυνομική αφήγηση που σε συναρπάζει – αν όλα τα αστυνομικά γράφονταν με τον τρόπο του Μπολάνιο, θα διάβαζα μόνο αστυνομικά!

http://learnmeproject.com/writing/i-do-what-i-can/

Η μετάφραση του Κρίτωνα Ηλιόπουλου είναι άψογη, η ελληνική πλέον φωνή του Ρομπέρτο Μπολάνιο. Και η έκδοση της Άγρας κυμαίνεται στα επίπεδα της καλαισθησίας και της ποιότητας που μας έχει συνηθίσει τόσα χρόνια. Ωστόσο, υπάρχει ένα ψεγάδι που εμφανίζεται σε κάθε βιβλίο της. Το πολυτονικό σύστημα είναι μια φαιδρότητα. Μπορεί να θεωρείται “σήμα κατατεθέν” των εκδόσεων, ωστόσο σε μερικά κείμενα δεν ταιριάζει καθόλου – και τα κείμενα του Μπολάνιο είναι μερικά από αυτά. Μέσα στην παραληρηματική γραφή του Μπολάνιο, να πρέπει να σταματάς κάθε τόσο, γιατί σε μπερδεύει το τονισμένο ερωτηματικό “πού/πώς” της νεοελληνικής που μετατρέπεται σε αναφορικό στο πολυτονικό σύστημα και να ψάχνεις να βρεις πού είναι η περισπωμένη για να δώσεις τον αναθεματισμένο ερωτηματικό τόνο στην πρόταση που διαβάζεις, είναι τουλάχιστον γελοίο! Με συγχωρείτε πού δεν έχω μάθει ακόμα πως να διαβάζω με σωστό τρόπο τις προτάσεις πού εμφανίζονται στα βιβλία!!

Θεωρώ ότι ο Μπολάνιο είναι ένας συγγραφέας που μπορεί να γοητεύσει τον οποιονδήποτε. Τον προτείνω κάθε φορά σε άτομα για τα οποία δεν ξέρω τι προτιμούν να διαβάζουν και πόσο καλά εκπαιδευμένοι είναι με τα απαιτητικά λογοτεχνικά κείμενα. Ο Μπολάνιο δεν κάνει εκπτώσεις στην λογοτεχνική του γραφή, ούτε όμως αφήνει τους αναγνώστες του έξω από το σύμπαν του. Φτάνει μόνο να περάσεις το κατώφλι, και αυτό συμβαίνει μόλις διαβάσεις την πρώτη πρόταση. 

Υ.Γ. 2666     Μπολάνιο, ρε φίλε!