ΠΙΠΕΡΙ ΚΑΙ ΣΠΑΣΜΕΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

  Οι γάτες είναι υπέροχα πλάσματα και αν δεν είσαι επηρεασμένος από τον «Κυνόδοντα» του Λάνθιμου δύσκολα να μην σε γοητεύουν ή έστω να μην τραβούν την προσοχή σου. Μία από τις αγαπημένες μου συνήθειες είναι να παρατηρώ πώς συμπεριφέρονται οι γάτες. Τι γίνεται όμως αν και εκείνες παρακολουθούν με το ίδιο ενδιαφέρον την ανθρώπινη συμπεριφορά; Κάπως έτσι θα σκέφτηκε και ο Ιάπωνας Σόσεκι Νατσούμε και έγραψε ένα αξιαγάπητο βιβλίο· επιπροσθέτως έγραψε ένα από τα λίγα βιβλία που θα ήθελα να είχα γράψει εγώ. Χεστήκαμε τι θα ήθελες να γράψεις εσύ ρε Μαραμπού, και δίκιο έχετε, δεν αντιλέγω, απλώς σκέφτηκα να το αφήσω εδώ να υπάρχει. Γιατί πάντοτε με ενθουσίαζαν εκείνα τα λιγοστά βιβλία ανεπιτήδευτης σοφίας και γατίσιας συμπεριφοράς που συμπύκνωναν όλη την φιλοσοφία τους και την συγγραφική τεχνική τους σε φράσεις όπως η ακόλουθη: «Ορισμένες φορές επινοώ κάποιες ανοησίες και οι άνθρωποι τις παίρνουν στα σοβαρά, αυτό προκαλεί έναν αισθητικό ενθουσιασμό ακραίας κωμικότητας την οποία θεωρώ ενδι...

Ας γράψω και γω την κριτική μου για την «Χορτοφάγο» για να φάμε τις σάρκες μας καλοκαιριάτικα, όλο χορτοφαγικές και άνοστες κριτικές, δεν μπορούν να θρέψουν το μίσος σας! Όπως συνήθως συμβαίνει με τα περισσότερα χορτοφαγικά μενού, πληρώνεις πολλά, τρως λίγο, απολαμβάνεις λιγότερο· και ως προς αυτό, το βιβλίο της Χαν Γκανγκ τήρησε όλα τα προβλεπόμενα και αναμενόμενα (ημι)μέτρα. Φάγαμε πίκρα, δηλαδή. «Οι μόνες φορές που ο πόνος σταματάει σαν από θαύμα είναι οι στιγμές μετά από ένα γέλιο» – εφόσον οι στιγμές γέλιου είναι ανύπαρκτες στο βιβλίο, η ανάγνωσή του αποδείχθηκε ένα συνεχές μαρτύριο. Το αν πήρε βραβείο Μπούκερ ή αστέρι Μισελέν με αφήνει παντελώς αδιάφορο – σαν φαγητό χωρίς μουστάρδα!

Ήρθα και γω λίγες μέρες στο παραθαλάσσιο χωριό μου και με περίμενε αυτό το όμορφο σημειωματάριο αγορασμένο από μία εβραϊκή συνοικία της Κρακοβίας. Μόλις το αντίκρισα άρχισαν να πλατσουρίζουν και κάποιες σκέψεις στις ακτές του μυαλού μου· γιατί δεν υπάρχει κανένας βυθός εκεί μέσα, σας διαβεβαιώνω. Με συναρπάζουν τα άγραφα σημειωματάρια κυρίως γιατί ενισχύουν την εγγενή μου αδυναμία να γράψω σε αυτά. Όταν τα βλέπω στην ολολευκή τους γεωμετρία αδυνατώ να πιστέψω ότι κάποια βρώμικα και στραβά λεκτικά μου σχήματα θα μπορούσαν να βρουν την θέση τους εκεί. Και έτσι τα αφήνω πάντα άγραφα. Είναι κάτι σαν άγραφος νόμος για μένα. Ποια Ελληνίδα μάνα θα έβγαζε το καλό σερβίτσιο αν δεν ήταν σημαντική γιορτή ή έστω Δεκαπενταύγουστος; Και ποιος γιος Ελληνίδας μάνας θα ζητούσε το πορσελάνινο φλιτζάνι για να πιει το διπλό εσπρέσο του ένα πρωινό μιας τυχαίας Δευτέρας;

Τον ηλίθιο σκύλο μου τον έχω ονομάσει Ντύλαν ενώ έναν γάτο που αλήτεψε οριστικά έφηβος από την ζωή μου προς άγνωστες αστρικές διαδρομές τον είχα ονομάσει Τόμας· βλέπετε το μοτίβο που κρύβεται εδώ; Ποίηση και προσωπικός χρόνος, ακριβώς αυτό, διάνα φίλοι μου! Μεταξεταστεός στην έκθεση, αγαπώ λίγους ποιητές και ακόμα λιγότερα ποιήματα. Η ποίηση δεν με βρίσκει σχεδόν πουθενά, εκτός και αν με τέτοια ζέστη μου κάνει αέρα με τις δάφνες της, τότε πάω πάσο! Από την άλλη, μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι την ποίηση δεν την βρίσκουν ούτε οι μεταφραστές της ή την... παραβρίσκουν μαζί της και της αλλάζουν τα φώτα (Γιώργο, μ' ακούς;). Ο Ντύλαν Τόμας είναι ευεπίφορος σε τέτοιες αλλοιώσεις γι' αυτό πρέπει να τον προσεγγίζουμε με προσοχή. Ποιητές σαν αυτόν χρειάζονται πρωτίστως μία εμβριθή και εκτενή μελέτη για το έργο τους και τις δυσκολίες που ενέχει η μεταγραφή σε άλλες γλώσσες, και δευτερευόντως μία επιλογή απλών ποιημάτων μαζί με όλες τις απαραίτητες σημειώσεις. Η Λύντια Στεφάνου φέρνει εν...

Μπορεί πριν κάμποσα χρόνια ο πρωτοποριακός καλλιτέχνης Νίκος Καρβέλας να τραγουδούσε ότι ο σκύλος του είναι γκέι αλλά πολύ πριν από αυτόν ο συγγραφέας Τζον Φάντε μας περιέγραφε μέσω της απολαυστικής νουβέλας του πώς ο σκύλος του ο Ηλίθιος με την εμμονή να καβαλάει όλα τα αρσενικά όντα που συναντούσε, «εννοείς πως επειδή πήγε να σε καβαλήσει, είναι αδερφή;» , κατάφερε να τον κάνει να επαναπροσδιορίσει την ζωή του με την οικογένειά του και τον εαυτό του. Όσοι έχετε διαβάσει Μπουκόφσκι θα έχετε παρατηρήσει την εμμονή του να αναφέρει συνέχεια τον Τζον Φάντε ως σπουδαίο συγγραφέα που τον επηρέασε βαθιά στην γραφή του· το δεύτερο είναι κάτι παραπάνω από εμφανές μόλις κάποιος διαβάσει ένα βιβλίο του Φάντε (εν προκειμένω το « Ρώτα τη σκόνη », το μόνο που κυκλοφορούσε στα ελληνικά μέχρι πρότινος). Η σπουδαιότητα του Τζον Φάντε όμως αρχίζει να μας παρουσιάζεται αυτόφωτη χωρίς την βοήθεια ετερόφωτων σημάνσεων και ελπίζω αυτό να συνεχίσει με αμείωτο ρυθμό. Γιατί η γραφή του παραμένει πιστή σαν σ...

Ωραίο το υποβρύχιο να το τρως, λιγότερο ωραίο να το πίνεις – ειδικά μετά από δυο τρία – σχετικά ωραίο και να το ακούς αν σου αρέσουν ακόμα οι Beatles και φαντάζεσαι όλο τον κόσμο να ζει ειρηνικά, με ή χωρίς πανδημίες, αλλά την περίοδο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ήταν καταστροφικό όπλο που μπορούσε να σου χαλάσει τις ειδυλλιακές διακοπές σου πάνω στο υπερωκεάνιο! Κατάφερα να λατρέψω τον Έρικ Λάρσον από το μοναδικό βιβλίο του που είχα διαβάσει κατά τύχη παλιότερα, εγώ που στάζω χολή στο μαξιλάρι κάθε πρωί που ξυπνάω, και τον θεωρώ πλέον έναν μέγιστο συγγραφέα. Κατά κανόνα βαριέμαι, αν δεν αποστρέφομαι κιόλας, εκείνα τα βιβλία που βασίζονται σε ιστορικά γεγονότα προσπαθώντας να πασαλείψουν λίγη λογοτεχνία γύρω τους, κυρίως γιατί εμμένουν περισσότερο στην ιστορική οπτική ή ακόμα χειρότερα γιατί είναι λιγότερο μυθιοστοριογράφοι οι συγγραφείς τους και περισσότερο οτιδήποτε άλλο. Αλλά και ο Λάρσον διατείνεται ότι δεν γράφει μυθιστορήματα! Πώς λοιπόν γίνεται και μου αρέσει; Ο Λάρσον έχει π...