ΠΙΠΕΡΙ ΚΑΙ ΣΠΑΣΜΕΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

Απ' όλα τα λογοτεχνικά ρεύματα που γνωρίζω, ή έστω αναγνωρίζω δειλά δειλά καθώς διαβάζω όλο και περισσότερα βιβλία, εκείνο που τέρπει και παράλληλα βασανίζει την ψυχή μου όσο όλα τα υπόλοιπα μαζί, είναι ο λεγόμενος μοντερνισμός των αρχών του περασμένου αιώνα, με κύριο εκφραστή τον Τζέημς Τζόυς. Σπουδαία τα οφέλη του μοντερνισμού στην παγκόσμια λογοτεχνία, δεν το αμφισβητούν αυτό παρά ελάχιστοι. Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει πολλούς και τρομάζει κάποιους άλλους, είναι η χρήση της γλώσσας.

Είχα καταλάβει ότι μου αρέσει. Πολύ. Είχα διαβάσει μια χούφτα ποιήματά του και είχα ξετρελαθεί. Πολύ. Είχα σοκαριστεί από την ανάγνωση του Εσωφάγου. Πολύ. Αλλά ποτέ δεν τον είχα πάει ως το ταμείο του βιβλιοπωλείου, πάντα κάτι με σταματούσε λίγο πριν. Λίγο. Και έτσι ξαφνικά, κάποιος διεκπεραίωσε για μένα όλα τα δύσκολα βήματα και μου ταχυδρόμησε “Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες” . Η καλή μου φίλη librarian το αγαπάει πολύ αυτό το βιβλίο και τι είναι η αγάπη αν δεν την μοιραστείς; Το συνόδεψε με μία παράκληση η οποία σιγά σιγά μετατρεπόταν σε απροκάλυτπη απειλή, ότι αν δεν καταφέρω να το αγαπήσω εξίσου αυτό το βιβλίο ή δεν μπορέσω να το εκτιμήσω όπως του αξίζει, καλό θα ήταν να το στείλω κάπου αλλού που θα έβρισκε πιο ζεστή αγκαλιά. Μου άρεσε απροσδόκητα πολύ αυτή η παράκληση-απειλή και έτσι στρώθηκα να το διαβάσω μέσα σε ένα απόγευμα σαν μελλοθάνατος που του τελειώνει ο χρόνος.

Διαβάζοντας τον Πύντσον αντιδράς όπως εκείνος που μαθαίνει ότι πάσχει από μία σπάνια ανίατη ασθένεια. Νιώθεις οργή, ανημπόρια να κατανοήσεις τι σου συνέβη, άγνοια για το πώς θα είναι η ζωή σου από κει και πέρα, έως ότου καταλήξεις να το αποδεχθείς και να προσπαθήσεις να το αντιμετωπίσεις με όσες δυνάμεις διαθέτεις.

Θα ξεκινήσω από το συμπέρασμα: αυτός ο συγγραφέας είναι πολύ σκληρός για να πεθάνει! Υπάρχουν συγγραφείς που μας είναι αγαπητοί για διάφορους λόγους, που κατά περιόδους τους αποκαλούμε αγαπημένους χωρίς να θέλουμε να εξηγήσουμε περισσότερα. Οι “αγαπημένοι” ενέχουν και μια υποψία τρυφερότητας, όμως εκείνοι που πραγματικά συνταράσσουν τον κόσμο μας πρέπει να είναι ολίγον οχληροί, μισητοί και προσβλητικοί. Πάντοτε, μου προκαλούσε θυμηδία η φράση “Αυτός ο συγγραφέας άλλαξε την ζωή μου!”, ίσως γιατί άκουγα τα ονόματα των συγγραφέων και κατ' επέκταση σχημάτιζα εντελώς προκατειλημμένος, μια εντύπωση για την ζωή (που μόλις είχε αλλάξει!) του αναγνώστη. Γενικά, θεωρούσα την φράση κάπως υπερβολική, να συμβάλει στην αλλαγή της ζωής μου, ναι, αλλά να αποτελέσει το σημείο καμπής, το μέγα γεγονός, αυτό με ενοχλούσε, ένιωθα κάπως χειραγωγημένος, θλιβερή μαριονέτα, καταλαβαίνετε!

      Όσοι έχετε ένα σχετικό πάθος με το σκάκι, σίγουρα θα έχετε συναντήσει το όνομα του Μαρσέλ Ντυσάν ( Marcel Duchamp ), είτε σε φωτογραφίες όπου απεικονίζεται ο ίδιος να παίζει σκάκι είτε σε μερικές δημιουργίες του που έχουν ως θέμα το δημοφιλές αυτό παιχνίδι. Όσοι πάλι, έχετε πάθος με την λογοτεχνία, αν ανατρέξετε στο εξώφυλλο της «Σκακιστικής νουβέλας» από τις εκδόσεις Άγρα, θα ευτυχήσετε να κάνετε μια πρώτη γνωριμία μαζί του!

Έσπασα τα πόδια μου. Μην ανησυχείτε, όχι τα κανονικά. Εκείνα μόνο, που οδηγούν τα αναγνωστικά μου βήματα. Και αυτό ενίοτε, αποδεικνύεται εξίσου οδυνηρό. Πριν λίγες μέρες σε μια κρίση μεγαλομανίας, ξεκίνησα τους "Αδελφούς Καραμαζόφ" – σαράντα σελίδες αργότερα τους παράτησα. Όχι, δεν με τρόμαξε το θέμα του, κάθε άλλο. Μου δημιούργησαν άγχος οι 1500 σελίδες που ακολουθούσαν τις πρώτες σαράντα. Όχι, φύγε μακριά, αφού το νιώθεις, δε σε πάνε τώρα τελευταία οι εκτενείς αναγνώσεις, ψάξε κάτι άλλο.