Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η ανατομία της μελαγχολίας


Αν κάποιος σου έλεγε, «Δείχνεις λίγο μελαγχολικός σήμερα», μέχρι που θα το έπαιρνες και για κομπλιμέντο! Αντί αυτού, αν σου έλεγε, «Δείχνεις κάπως καταθλιπτικός σήμερα», θα του έριχνες ένα βλοσυρό βλέμμα και μπορεί και να τον έβριζες ακόμη, αν η κατατονία δεν είχε καταλάβει υπό την εξουσία της τις εναλλαγές των διαθέσεών σου. Μελαγχολία και κατάθλιψη είναι το ίδιο πρόσωπο που ακούει σε δυο ονόματα, το Ευγενία έγινε Τζένη και το Τερψιχόρη έγινε Έρση, εσύ θα διαλέξεις ποιο σου ταιριάζει καλύτερα.
 
Λέγε με Τερψιχόρη. Η μελαγχολία, σε σχέση κυρίως με τους ανθρώπους της τέχνης και πιο συγκεκριμένα με τους συγγραφείς, πάντοτε με απασχολούσε σε υπερβολικό βαθμό και έψαχνα βιβλία πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Η αρχή έγινε με το μικρό βιβλιαράκι του Αριστοτέλη «Μελαγχολία και ιδιοφυΐα» που προσπαθούσε να απαντήσει στο ερώτημα, γιατί όλοι οι εξαιρετικοί άνθρωποι είναι μελαγχολικοί; Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνταν και το ογκώδες βιβλίο του Ρόμπερτ Μπέρτον «Η ανατομία της μελαγχολίας». Η κρατούσα άποψη τότε, ήταν εκείνη με τους τέσσερις χυμούς του ανθρώπινου σώματος, όπου κάπου το χάσαμε με τις δοσολογίες και το κοκτέιλ βγήκε μπόμπα, που πολλές φορές έσκασε και μας πήρε ο διάολος. Τις αυτοκτονίες γνωστών συγγραφέων συγκεντρώνει στο βιβλίο του «Αυτοκτονία» ο Λεωνίδας Χρηστάκης και συμβάλει και κείνος με τον τρόπο του στην δημιουργία μιας απάντησης στο τι τέλος πάντων είναι η μελαγχολία και πόσο κακό μας κάνει.
 
Για καιρό πίστευα ότι οι συγγραφείς είναι περισσότερο επιρρεπείς στην μελαγχολία γιατί διαθέτουν μια οξυμένη ευαισθησία και έναν βαθμό δυσαρέσκειας για τον κόσμο που τους περιβάλλει, την οποία και μεταπλάθουν διαρκώς μέσα στα γραπτά τους. Η κατάθλιψη (θα το κάνω Έρση, αφού βλέπω ότι έτσι το έχεις συνηθίσει τώρα πια!) δεν κάνει διακρίσεις, χτυπάει στα τυφλά, αν και «έχει καταδειχθεί, με σχετικά πειστικό τρόπο, πως οι καλλιτεχνικές ιδιοσυγκρασίες (προπάντων οι ποιητές) είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στη διαταραχή». Το σίγουρο είναι ότι κανείς δε ξέρει τον λόγο που εμφανίζεται η κατάθλιψη στους ανθρώπους, μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν επ' αυτού.
 
Ο Γουίλλιαμ Στάιρον, ελάχιστα μεταφρασμένος στην Ελλάδα, γνωστός για το βιβλίο του «Η επιλογή της Σόφι», γράφει την δική του προσωπική εμπειρία με την κατάθλιψη, το χρονικό μιας τρέλας, όπως εύστοχα δηλώνεται στον υπότιτλο του βιβλίου. 
 

 
[...] Η κατάθλιψη είναι μια συναισθηματική διαταραχή τόσο μυστηριωδώς οδυνηρή και ασαφής όσον αφορά το πώς την συλλαμβάνει ο νους – η νόηση που δρα ως μεσάζων – ώστε ξεπερνά κάθε περιγραφή (...) αν η περιγραφή του πόνου ήταν εύκολη, οι περισσότεροι από τους πάμπολλους πάσχοντες από τούτη την πανάρχαια αρρώστια θα κατόρθωναν να περιγράψουν με σαφήνεια στους φίλους και τους συγγενείς (ακόμα και στον γιατρό τους) ορισμένες από τις πραγματικές διαστάσεις του μαρτυρίου τους, και να αποσπάσουν ενδεχομένως την, εν γένει ανύπαρκτη, κατανόηση των άλλων· αυτή η αδυναμία κατανόησης συνήθως δεν οφείλεται σε έλλειψη οίκτου, αλλά στη βασική ανικανότητα των υγιών ατόμων να συλλάβουν μια μορφή βασανιστηρίου τόσο ξένη προς την καθημερινή τους εμπειρία.
 
Η κατάθλιψη έχει κάποια κοινά συμπτώματα και συγκεκριμένες θεραπείες, όμως ο κάθε ασθενής την βιώνει με μοναδικό τρόπο και το ίδιο μοναδική θα πρέπει να είναι και η λύση που θα τον βοηθήσει να την νικήσει. Στα τελευταία στάδια της, η ιδέα της αυτοκτονίας (δεν προτείνεται ως λύση) γίνεται έμμονη και επιτακτική. Οι περισσότεροι γνωρίζουν κάποιον που έχει αυτοκτονήσει, έχει αποπειραθεί να το κάνει ή απλώς το έχει σκεφτεί. Η κατάθλιψη λόγω του εσωστρεφούς χαρακτήρα της, σπάνια γίνεται βίαιη απέναντι στους άλλους, το πρώτο και τελευταίο θύμα της, είναι εκείνος που την κουβαλά. 
 
[...] Η εν λόγω γενική άγνοια ως προ το τι είναι πραγματικά η κατάθλιψη φάνηκε πρόσφατα στην περίπτωση του Πρίμο Λέβι, του αξιόλογου Ιταλού συγγραφέα και επιζώντα του Άουσβιτς, ο οποίος το 1987, στα εξήντα επτά του χρόνια, ρίχτηκε από μια σκάλα στο Τορίνο (...) αντέδρασαν, θαρρείς και αυτός ο άνθρωπος, τον οποίο θαύμαζαν βαθύτατα και ο οποίος είχε υποστεί τόσα μαρτύρια στα χέρια των Ναζιστών – ένας άνθρωπος υποδειγματικού θάρρους και αντοχής – με την αυτοκτονία του παρουσίασε μια αδυναμία, μια κατάρρευση της προσωπικότητάς του, την οποία αρνούνταν να δεχτούν. Μπροστά σε ένα τρομερό απόλυτο – την αυτοκαταστροφή – αντέδρασαν επιδεικνύοντας αμηχανία και μια υποψία ντροπής.
 
Ο Στάιρον γράφει ένα εκπληκτικό βιβλίο που σε καθηλώνει και περιγράφει με τόσο δεξιοτεχνικό τρόπο τα στάδια της δικής του κατάθλιψης, που για μερικές στιγμές, αισθάνεσαι πως παίζει με το δικό σου μυαλό. Απορρίπτει τον όρο «κατάθλιψη (depression)» που τον βρίσκει κακόγουστο (αν δεν ακουγόμουν πολύ κυνικός, θα έλεγα ότι τον βρίσκει μέχρι και καταθλιπτικό!), και θεωρεί ότι ο όρος «μελαγχολία» αποδίδει καλύτερα το ψυχικό άλγος που νιώθουν οι πάσχοντες. Εντούτοις, διατηρεί τις αντιρρήσεις του και προτείνει απηυδισμένος έναν δικό του όρο.
 
[...] Ως άνθρωπος που βασανίστηκε σε βαθμό υπέρτατο από την ασθένεια, αλλά κατόρθωσε να μιλήσει γι' αυτή, θα έκλινα υπέρ μιας αληθινά εντυπωσιακής ονομασίας. Το «brainstorm», λόγου χάριν, έχει δυστυχώς χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει, ελαφρώς σκωπτικά, την έμπνευση του νου. Απαιτείται πάντως κάτι ανάλογο. Πληροφορούμενος πως η ψυχική διαταραχή ενός ανθρώπου εξελίχθηκε σε θύελλα – μια ατόφια μανιασμένη θύελλα στον εγκέφαλο, κάτι με το οποίο, όντως, μοιάζει πρωτίστως η κλινικώς διαπιστωμένη κατάθλιψη – ακόμα και ο απλός άνθρωπος, ο μη ειδικός, ενδέχεται να την αντιμετωπίσει με κατανόηση και όχι με τη συνήθη αντίδραση απέναντι στη λέξη «κατάθλιψη», του τύπου «Και λοιπόν τι έγινε;» ή «Θα σου περάσει» ή «Όλοι έχουμε τις άσχημες μέρες μας».
 

 
Διαβάστε άφοβα το βιβλίο του Στάιρον, δεν υπάρχει περίπτωση να σας ψυχοπλακώσει. Δοσμένες με καυστικότατο χιούμορ είναι οι συνεδρίες με τον ψυχίατρό του, σαν απολαυστικό ιντερλούδιο. Να θυμάστε όμως ότι δεν προτείνει λύση, παρά μόνο για την δική του κατάθλιψη. Για την κατάθλιψη όλων των υπολοίπων, αφού τα στατιστικά δείχνουν ότι σχεδόν όλοι θα περάσουμε μια έστω και ήπιας μορφής κατάθλιψη, πρέπει να αναζητηθεί λύση κάπου αλλού. Η κατάθλιψη μπορεί να νικηθεί, «που πιθανότατα είναι η μοναδική θετική πλευρά της».
 
Υ.Γ. 2666  Σήμερα, 10 Οκτωβρίου 2018, είναι η παγκόσμια μέρα ψυχικής υγείας (καλά και πέρσι ήταν, όπως θα είναι και του χρόνου!) και είπα να θυμηθούμε μια παλιά ανάρτηση – όχι όμως για να μελαγχολήσουμε. Αν και εγώ, με τον Στάιρον τώρα τελευταία, έχω βάσιμους ή/και αβάσιμους λόγους για να πέσω σε κατάθλιψη. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ποταμός» και η μετάφραση της Παλμύρας Ισμυρίδου είναι πολύ καλή.
 
Πρόσφατα προσπάθησα να διαβάσω και το βιβλίο του «Η επιλογή της Σόφι». Πιο φλύαρο βιβλίο δεν έχω ξαναδιαβάσει. Η Σόφι, η πρωταγωνίστρια σύμφωνα με τον τίτλο, πρωτοεμφανίζεται περίπου στην σελίδα 70 – μην ρωτήσετε καλύτερα πού εμφανίζεται η επιλογή της! Έχω ήδη δει την ταινία και ξέρω το στόρι, σκέφτηκα όμως ότι η ανάγνωση θα μου προσφέρει άλλη τέρψη. Τόση αμετροέπεια δεν έχω ξαναματαδεί. Άσε μας ρε Στάιρον με τις καύλες σου – και εδώ έχει διττή σημασία η λέξη: κυριολεκτική, μιας και ο Στίνγκο, ο αφηγητής, έχει στύση με κάθε βλεφάρισμα, και, μεταφορική, καθώς το άλτερ-έγκο του, ο ίδιος ο Στάιρον απολαμβάνει αυτήν την ατέρμονη ομφαλοσκόπηση ή ακριβέστερα, φαλλοσκόπηση, σε σημείο εμμονής, ώστε να ξεχνάει διαρκώς την δυνατή ιστορία που προσπαθεί να πλάσει ή να την μεταθέτει πολλές πολλές πολλές πυκνογραμμένες και τεράστιες σελίδες πιο μετά. Όσο συγκλονιστικό και ακριβές είναι το βιβλίο του «Θέα στο σκοτάδι», τόσο βαρετό και εκνευριστικό είναι «Η επιλογή της Σόφι». Ο μόνος λόγος να το διαβάσει κανείς είναι από την περιέργεια να μάθει επιτέλους ποια είναι αυτή η επιλογή της Σόφι. Από την στιγμή που βγήκε η ταινία χάθηκε και αυτός ο λόγος – απόρω ρε Στάιρον πώς επέτρεψες η ταινία να σου κλέψει μέσα από τα χέρια το μοναδικό σου συγγραφικό ατού! 
 

Σχόλια

  1. Να πώς την είδαν:


    1. Η ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ, έλεγε ο Λί Πό, είν' έν' ασήμαντο λουλούδι, σχεδόν άχρωμο, αλλά με άρωμα τόσο μοναδικό, τόσο υπέροχο που, ακόμα κι όταν βρίσκεται μονάχο του, σε κήπο απέραντο, χαμένο ανάμεσα σε αναρίθμητα, εκρηκτικά χαράς λουλούδια, είναι αυτό μονάχα που αναζητά ο επισκέπτης, αυτό που τελικά θ' αποκομίσει φεύγοντας, αυτό που θα καρφώσει στα μαλλιά του ή στο πέτο του ή στην καρδιά του.

    ΑΡΓΥΡΗΣ ΧΙΟΝΗΣ, Εσωτικά τοπία

    *

    2. Μελαγχολία

    Μὴ φοβόσαστε. Ὅταν σᾶς κτυπήση τὴν πόρτα καὶ δὲν ἀνοίξετε
    θὰ φύγει. Εἲν’ εὔθικτη εὐτυχῶς,
    εἶν’ εὐτυχῶς ἀσυνήθιστη στὰ «ὄχι».

    ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΝΤΗΣ

    *

    3. Τὸ μυστικό της μελαγχολίας

    Τὸ κακὸ εἶναι ποὺ παρέμεινες στὴν ἐπιφάνειά της
    Τὸ κακὸ εἶναι ποὺ δὲν ἤξερες
    Πὼς ἡ διέξοδος εἶναι στὸν πυθμένα
    Ποὺ φοβήθηκες νὰ βυθιστεῖς μέχρις αὐτοῦ.

    ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΝΤΗΣ


    4. The Moody Blues-Melancholy Man
    https://www.youtube.com/watch?v=66KMiXcOjPU

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ο Μόντης Νο2 έρχεται κάπως σε σύγκρουση με τον Μόντη Νο3 αλλά τους συγχωρούμε αμφότερους γιατί βρίσκονται υπό της επήρεια της μελαγχολίας :p

      Έξοχα και εξόχως μελαγχολικά και τα τέσσερα σημεία.

      Διαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Κουβεντολόι με μια μούμια!

Σημ: Εδώ λέγονται ιστορίες μόνο για αραχνιασμένα κρανία, οι "ψεκασμένοι" θα απομακρύνονται διακριτικά.

«A good reader, a major reader, an active and creative reader is a rereader»

En passant

  Το «Αν πασάν» είναι ένας σκακιστικός κανόνας, περιθωριακός και άγνωστος αλλά ιδιαιτέρως αποτελεσματικός και σημαντικός. Στις αρχικές τους κινήσεις, τα πιόνια έχουν το δικαίωμα να κινηθούν ένα ή δύο τετράγωνα μπροστά. Αν επιλέξουν να κινηθούν δύο τετράγωνα μπροστά και ένα αντίπαλο πιόνι βρίσκεται σε τέτοια θέση ώστε να μπορούσε να το αιχμαλωτίσει αν το πιόνι που κινήθηκε δυο τετράγωνα αποφάσιζε να κινηθεί μόνο ένα, τότε, έχει το δικαίωμα να το αιχμαλωτίσει και σε αυτή την περίπτωση που κάνει δύο βήματα. Έχουμε δηλαδή, αν πασάν... αιχμαλωσία εν τη διελεύσει. Είναι δυσνόητο στην περιγραφή αλλά αρκετά ξεκάθαρο στην πράξη. Βέβαια, όταν είσαι αρχάριος σκακιστής και το συναντήσεις πρώτη φορά σε ηλεκτρονική παρτίδα, τότε πείθεσαι ότι κάποιο «bug» έχει η ιστοσελίδα, ότι σε χακάρανε ή ότι άρπαξες όλες τις ιώσεις του κυβερνοχώρου. Τα βιβλία του Ναμπόκοφ, μου προσφέρουν την ισχυρή εντύπωση ότι αποτελούν ένα συνεχές λογοτεχνικό en passant, σε αιχμαλωτίζουν εν τη διελεύσει.

Με ανώμαλους δεν μιλάω

  Ανωμαλία είναι να μην μπορεί μια γυναίκα να κυκλοφορεί άφοβα στους δρόμους, ανωμαλία είναι να πιστεύεις ότι τα εμβόλια σκοπό έχουν να προκαλέσουν περισσότερο κακό από ό,τι καλό, ανωμαλία είναι να νομίζεις ότι η λογοτεχνία σε κάνει καλύτερο άνθρωπο, ανωμαλία είναι ακόμα το προφιτερόλ να έχει μόνο ένα σουδάκι μέσα, ανωμαλία είναι και ότι ο «Πατάκης» εξακολουθεί να μην εκδίδει Χέρμαν Μέλβιλ. Και πόσες ακόμα ανωμαλίες! Με τελευταία εκείνη του Ερβέ Λε Τελιέ, ενός συγγραφέα που αγάπησα οριστικά από ένα και μόνο βιβλίο του που είχα διαβάσει κάποτε, το «Όλα τα μανιτάρια τρώγονται», η ουλιπιανή έμπνευση που είχε οραματιστεί το facebook χρόνια πριν από τον δημιουργό του. Κάθε φορά που μπαίνετε στο facebook και αντικρίζετε την ερώτηση «Τι σκέφτεσαι;», ικανή να σας παρασύρει ασυγκράτητα να μας εμπιστευτείτε τις επικές σας μπούρδες, σχεδόν πάντα χωρίς καθόλου φιλτράρισμα και ουσία, να θυμάστε ότι ο Τελιέ κάποτε το έκανε… χίλιες φορές καλύτερα από εσάς, πιο δημιουργικά και κυρίως με περισσότερο χι

Στα χαμένα

Ρε μπελά που βρήκα! Να είναι ένα βιβλίο σχετικά ευχάριστο, να έχει πράγματα που γενικά ταιριάζουν με το γενικότερο γούστο μου και εγώ να το αντιμετωπίζω σαν ταινία του Μπέλα Ταρ – τον ατελείωτο ένα πράμα. Είχε καιρό να μου συμβεί κάτι ανάλογο, σηκώνει και η επιστήμη τα χέρια της ψηλά! Έβαλα σφήνα την ανάγνωση για να προλάβω την ταινία του Λάνθιμου – την οποία κατάφερα να δω χθες, 17 Δεκεμβρίου, στην επίσημη πρεμιέρα της – και ακόμα να το τελειώσω. Λίγες σελίδες ακόμα που διαβάζονται παράλληλα με αυτές τις γραμμές που γράφονται. Τουλάχιστον η ταινία ήταν πολύ καλή και το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του βιβλίου ήταν ακριβώς αυτό∙ ήξερες από την αρχή ότι θα γίνει μια καλή ταινία. Το βιβλίο πάλι, δεν ήξερε τι ήθελε να είναι, και μέσω ανομοιόμορφων αφηγήσεων, για μένα τουλάχιστον κατέληξε να είναι χάσιμο χρόνου. «Η πιο προφανής ανωμαλία της (…) είναι η απόλυτη έλλειψη οποιασδήποτε ανωμαλίας».

Οδηγίες προς ναυτιλλομένους

Τώρα το πλοίο έχει σαλπάρει και πλέον δεν μπορείς να αφήσεις αυτό το καταπληκτικό βιβλίο από τα ηλιοψημένα χέρια σου∙ εγκαταλείψτε αυτό το κλισέ να βουλιάξει και να πνιγεί όπως του αξίζει. Νόμιζα ότι είχα αφήσει το «ναυτικό» μου παρελθόν ( Καββαδίας , Μέλβιλ , κλπ) σχεδόν οριστικά πίσω – χωρίς να σημαίνει ότι δε θα τους ξαναδιάβαζα για το μεγάλο λογοτεχνικό τους εκτόπισμα – και σκεφτόμουν αν θα έπρεπε να αγοράσω το συγκεκριμένο βιβλίο, ειδικά όταν έχω τόσα άλλα αδιάβαστα στο αμπάρι. Όμως μου το έκαναν δώρο, το ξεκίνησα για κλείσιμο μιας κατά τ’ άλλα απάνεμης αναγνωστικής χρονιάς και ένα πελώριο κύμα μέσα στο μυαλό με ξαναχτύπησε με δριμύτητα. Στο μικρό εκδοτικό καράβι που είναι η χώρα μας και όλοι κοιτάνε ποιος θα φαγωθεί στην πορεία ( «Άκουσε κάποιους ναυαγούς να λένε ψιθυριστά πως έπρεπε να τραβήξουν κλήρο και “να θανατώσουν έναν άντρα για να σωθούν οι υπόλοιποι”» ) και εν μέσω μιας αποικιοκρατικής καταγραφής αναγνωστικών λιστών με αρκετή δόση μυθομανίας και εν είδει πρωτοχρονιάτ

D’ ye see him?

Όλα τριγύρω αλλάζουν κι όλα τα ίδια μένουν. Ο Σύριζα πιο οπισθοδρομικός από ποτέ ετοιμάζεται για την νέα εποχή του, οι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι κάνουν jump scares από κάθε γωνιά με το πιο creepy χαμόγελό τους και εσύ νιώθεις ότι θες να πας ξαφνικά και διακαώς για καφέ με έναν random συμμαθητή της Α' λυκείου παρά να ακούσεις το πρόγραμμά τους και οι καιροί νερό θα φέρουν πάλι στην βασανισμένη Θεσσαλία, έτσι λένε αυτοί που ξέρουν. Μόνο το «Βιβλιοκαφέ» του Πατριάρχη Φώτιου έκλεισε λόγω ανεξέλεγκτου πληθωρισμού – 4,20 ο διπλός εσπρέσο, πού πάμε ωρέ; Παρ’ όλα αυτά οι αναρτήσεις του παρέμειναν να θαλασσοδέρνονται στο ίντερνετ και μια δική μου έτυχε και ξεβράστηκε μπροστά μου . Πω πω μπόχα!! Δεν θέλω να την ακουμπήσω καν! Τέλος πάντων, εσείς μπορεί να βρείτε ότι διαθέτει ακόμα κάποιο ψαχνό. Αν όμως πιστεύετε ότι αλλάξατε μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια έστω και λίγο, δε θα έπρεπε να της ρίξετε ούτε ματιά!

Η φάση είναι κρίντζι

  Όπως θα σας έλεγε και ο θείος που κάθεται με την νεολαία κάθε Τσικνοπέμπτη, «Η φάση είναι κρίντζι», δηλώνει μία κατάσταση εξαιρετικά αναληθοφανή που σε παγώνει και σε κάνει να ανατριχιάζεις από την αμηχανία λες και κάποιος όλη την ώρα λέει κρύα αποτυχημένα αστεία χωρίς σταματημό και έλεος. Ο Λέων Τολστόι – back to back ανάρτηση με Τολτσόι, δε σας χάλασε! – επιφυλάσσει αυτή την τιμητική θέση του θείου για τον Σαίξπηρ και τα έργα του, με κύριο στόχο τον «Βασιλιά Ληρ». «Αυτό είναι το τόσο γνωστό έργο. Όσο κακό και να παρουσιάζεται στην αφήγησή μου, την οποία προσπάθησα να κάνω όσο τον δυνατόν πιο ουδέτερη, θα πω χωρίς δισταγμό πως στο πρωτότυπο το έργο είναι ακόμα χειρότερο» . Εν συντομία, δεν κάνει για δραματουργός το παιδί ! Θα σφαχτούμε και σε αυτό το γιορτινό τραπέζι, πάνω απ’ όλα η παράδοση!

DiFullness

Δε διαβάζω κόμιξ – η δήλωση αυτή είναι παρόμοια με το «Δεν έχω δει ποτέ Φιλαράκια » το 2023. Έχω διαβάσει μέσα στα χρόνια κάποια επιλεκτικά αλλά δεν μπορώ να πω ότι τα προτιμώ. Είναι ακριβό χόμπι, αρκετές φορές η ιστορία μου φαίνεται αδιάφορη και η εικονογράφηση φτωχή και γενικά θα έλεγα ότι δεν είναι το φλιτζάνι του τσαγιού μου. Όμως εδώ είπα να κάνω μια εξαίρεση γιατί πίνω νερό στο όνομα του Χοντορόφσκι . Δεν ειν’ καλ’ αυτός ο άνθρωπος, πάει και τελείωσε. Αυτή η κριτική έχει σκοπό να θυμίζει κάπως δελτίο τύπου – τι παράξενο, αλήθεια, συνήθως στην Ελλάδα μας έμαθαν τα δελτία τύπου να θυμίζουν κάπως κριτικές! – τίποτα βαθύ και ευφάνταστο εδώ, εξάλλου η συνηθισμένη φαντασία χάνεται όταν έρχεται αντιμέτωπη με μεγαλοφυΐες σαν εκείνες του Χοντορόφσκι και του Moebius. Όλοι οι πολιτισμένοι γαλαξίες γύρω μας έχουν φευγάτα κόμιξ σαν το Ινκάλ, εμείς σε καμιά βδομάδα θα έχουμε το κόμικ για τον Ζορμπά – και μετά απορούμε γιατί δεν κάνουμε εξωγαλαξιακή καριέρα.

Round About Midnight

  Μεγάλο Σάββατο απόψε και λίγο μετά τις μονότονες κροτίδες και αφού σταματήσουν και οι πρόβες με τις εφτά σάλπιγγες της Αποκάλυψης, όλοι μας θα ετοιμαστούμε ψυχολογικά για την μουσική που αγαπάμε να μισούμε: τα κλαρίνα. Εναλλακτική δεν έχει δυστυχώς και οι πιθανοί αυτοσχεδιασμοί εξαντλούνται στο πασχαλινό τραπέζι, τίποτα περισσότερο. Τα μαύρα πρόβατα της κάθε οικογένειας, πάντα υπάρχουν τέτοια, καμμένα από χέρι όπως και τα άλλα τα κανονικά, θα δείχνουν λίγο τζαζ μέσα σε όλο αυτό το ομοιόμορφο μπουλούκι αλλά δεν μπορείς να κάνεις και πολλά για να βοηθήσεις. Θα φαλτσάρουν κοινότοπες ευχές όπως όλοι και θα ελπίζουν να δείχνουν κάπως φυσιολογικοί – αλλά μέσα τους θα είναι χαρούμενοι και θα νιώθουν αγαλλίαση καθώς θα θυμούνται τον Ted Joans που έλεγε χαρακτηριστικά και το υποστήριζε εμπράκτως, ότι «Jazz is my religion and Surrealism is my point of view».  

Αλλόκοτα πράγματα

Το Πάσχα είναι ένας γρήγορος ορισμός του απόκοσμου – υπάρχει εκεί που κανονικά δεν θα έπρεπε να υπάρχει τίποτα. Ευτυχώς τελείωσε όμως και ο καθένας γύρισε ευτυχής στην αλλόκοτη ρουτίνα του∙ καπιταλιστικός ρεαλισμός και εκλογές. Ω γες! Το βιβλίο του Μαρκ Φίσερ «Το αλλόκοτο και το απόκοσμο» κυκλοφόρησε πρόσφατα και φαίνεται ότι αγοράστηκε αμέσως από πολλούς αναγνώστες, μένει να διαβαστεί τώρα. Εμένα μου αρκούσε μόνο ο τίτλος του για να το πάρω, όλα τα άλλα τα ανακάλυψα στην πορεία και δεν απογοητεύτηκα καθόλου. Δείτε και εσείς και πείτε μου! «Η αποτυχία να δούμε, η ακούσια διαδικασία της παράβλεψης πραγμάτων που έρχονται σε αντίθεση – ή απλώς δεν ταιριάζουν – με τις βασικές ιστορίες που λέμε στον εαυτό μας, είναι μέρος της συνεχούς «διαδικασίας επεξεργασίας» μέσω της οποίας παράγεται αυτό που βιώνουμε ως ταυτότητα» .

Εργοστάσιο εφιαλτών

Μπορεί τον τελευταίο μήνα όλοι να καληνυχτίζουν τον Κεμάλ αλλά ο ύπνος αποδεικνύεται ενίοτε πολύ δύσκολη κατάσταση. Ο Μέλβιλ έλεγε ότι θα «άξιζε να έχουμε γεννηθεί μόνο και μόνο για να κοιμόμαστε» (όπως μας θυμίζει ο Αλέξανδρος Ζωγραφάκης σε ένα ποστ στο προφίλ του στο facebook , ο οποίος όμως οδηγεί τον συλλογισμό και σε άλλα ομιχλώδη μονοπάτια που έχουν περπατήσει και άλλοι σπουδαίοι συγγραφείς ) αλλά μόνο ένας ξύπνιος άνθρωπος μπορεί να καταλάβει τι εφιαλτικός κόσμος δύναται να υπάρξει όταν εμείς κλείνουμε τα μάτια και το ίνσταγκραμ κάθε βράδυ. Και αυτός είναι ο νευρολόγος που γράφει ετούτο το υπνωτιστικό βιβλίο. «Βλέπεις κανονικά πράγματα να συμβαίνουν, αλλά δεν είναι πραγματικά. Είναι πλάσματα της φαντασίας σου. Είναι η φαντασία σου που σε πηγαίνει στα πιο τρελά μέρη και σου τα δείχνει μπρος στα μάτια σου. Έχω δει δαιμονικές μορφές μες στο δωμάτιό μου, κι όταν βλέπω αυτά τα πράγματα, νομίζω πώς βρίσκομαι στη Κόλαση» . Κρατήστε τα μάτια σας ανοιχτά∙ διαβάζοντάς με!