ΠΙΠΕΡΙ ΚΑΙ ΣΠΑΣΜΕΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

Τον ηλίθιο σκύλο μου τον έχω ονομάσει Ντύλαν ενώ έναν γάτο που αλήτεψε οριστικά έφηβος από την ζωή μου προς άγνωστες αστρικές διαδρομές τον είχα ονομάσει Τόμας· βλέπετε το μοτίβο που κρύβεται εδώ; Ποίηση και προσωπικός χρόνος, ακριβώς αυτό, διάνα φίλοι μου! Μεταξεταστεός στην έκθεση, αγαπώ λίγους ποιητές και ακόμα λιγότερα ποιήματα. Η ποίηση δεν με βρίσκει σχεδόν πουθενά, εκτός και αν με τέτοια ζέστη μου κάνει αέρα με τις δάφνες της, τότε πάω πάσο! Από την άλλη, μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι την ποίηση δεν την βρίσκουν ούτε οι μεταφραστές της ή την... παραβρίσκουν μαζί της και της αλλάζουν τα φώτα (Γιώργο, μ' ακούς;). Ο Ντύλαν Τόμας είναι ευεπίφορος σε τέτοιες αλλοιώσεις γι' αυτό πρέπει να τον προσεγγίζουμε με προσοχή. Ποιητές σαν αυτόν χρειάζονται πρωτίστως μία εμβριθή και εκτενή μελέτη για το έργο τους και τις δυσκολίες που ενέχει η μεταγραφή σε άλλες γλώσσες, και δευτερευόντως μία επιλογή απλών ποιημάτων μαζί με όλες τις απαραίτητες σημειώσεις. Η Λύντια Στεφάνου φέρνει εν...

Μπορεί πριν κάμποσα χρόνια ο πρωτοποριακός καλλιτέχνης Νίκος Καρβέλας να τραγουδούσε ότι ο σκύλος του είναι γκέι αλλά πολύ πριν από αυτόν ο συγγραφέας Τζον Φάντε μας περιέγραφε μέσω της απολαυστικής νουβέλας του πώς ο σκύλος του ο Ηλίθιος με την εμμονή να καβαλάει όλα τα αρσενικά όντα που συναντούσε, «εννοείς πως επειδή πήγε να σε καβαλήσει, είναι αδερφή;» , κατάφερε να τον κάνει να επαναπροσδιορίσει την ζωή του με την οικογένειά του και τον εαυτό του. Όσοι έχετε διαβάσει Μπουκόφσκι θα έχετε παρατηρήσει την εμμονή του να αναφέρει συνέχεια τον Τζον Φάντε ως σπουδαίο συγγραφέα που τον επηρέασε βαθιά στην γραφή του· το δεύτερο είναι κάτι παραπάνω από εμφανές μόλις κάποιος διαβάσει ένα βιβλίο του Φάντε (εν προκειμένω το « Ρώτα τη σκόνη », το μόνο που κυκλοφορούσε στα ελληνικά μέχρι πρότινος). Η σπουδαιότητα του Τζον Φάντε όμως αρχίζει να μας παρουσιάζεται αυτόφωτη χωρίς την βοήθεια ετερόφωτων σημάνσεων και ελπίζω αυτό να συνεχίσει με αμείωτο ρυθμό. Γιατί η γραφή του παραμένει πιστή σαν σ...

Ωραίο το υποβρύχιο να το τρως, λιγότερο ωραίο να το πίνεις – ειδικά μετά από δυο τρία – σχετικά ωραίο και να το ακούς αν σου αρέσουν ακόμα οι Beatles και φαντάζεσαι όλο τον κόσμο να ζει ειρηνικά, με ή χωρίς πανδημίες, αλλά την περίοδο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ήταν καταστροφικό όπλο που μπορούσε να σου χαλάσει τις ειδυλλιακές διακοπές σου πάνω στο υπερωκεάνιο! Κατάφερα να λατρέψω τον Έρικ Λάρσον από το μοναδικό βιβλίο του που είχα διαβάσει κατά τύχη παλιότερα, εγώ που στάζω χολή στο μαξιλάρι κάθε πρωί που ξυπνάω, και τον θεωρώ πλέον έναν μέγιστο συγγραφέα. Κατά κανόνα βαριέμαι, αν δεν αποστρέφομαι κιόλας, εκείνα τα βιβλία που βασίζονται σε ιστορικά γεγονότα προσπαθώντας να πασαλείψουν λίγη λογοτεχνία γύρω τους, κυρίως γιατί εμμένουν περισσότερο στην ιστορική οπτική ή ακόμα χειρότερα γιατί είναι λιγότερο μυθιοστοριογράφοι οι συγγραφείς τους και περισσότερο οτιδήποτε άλλο. Αλλά και ο Λάρσον διατείνεται ότι δεν γράφει μυθιστορήματα! Πώς λοιπόν γίνεται και μου αρέσει; Ο Λάρσον έχει π...

Είστε με μένα ή με τους άλλους; Πάρτε θέση ή πάρτε πούλο! Ωχ ωχ ωχ, για τον πούτσο κριτική θα κάνω πάλι – επιτέλους, μπαίνω στους χώρους της διανόησης! Δεν μου αρέσει να βρίζω, πρόκειται για φτηνή εντυπωσιοθηρία και εγώ σχεδόν πάντα χρησιμοποιώ ακριβή εντυπωσιοθηρία αλλά αυτή την φορά θέλω να δοκιμάσω τις αντοχές του συστήματος μιας και πρόσφατα το facebook κατέβασε μία ανάρτηση μου από το γκρουπ «Διαβάζοντας» επειδή παραβίαζε τους όρους χρήσης του μέσου και εκείνους της ευθιξίας των αναγνωστών του. Ή οι εκφράσεις μου περιέχουν μίση ή κάποιος (απ)άνθρωπος μισεί τις εκφράσεις μου. «Άμα συμφωνούμε δε γίνεται καβγάς, αλλά άμα δε συμφωνούμε αρχίζει καβγάς». Κυνηγώντας τα φαντάσματα της γλώσσας έχει καταντήσει η φάση· και να καλείς συνεχώς την αστυνομία της σκέψης, αντιμετωπίζεις το κίνδυνο κάποτε να κάνει παράβαση καθηκόντων και να στραγγαλίσει τη φωνή σου. Και τότε, who you gonna call?

Η συζήτηση άνοιξε πάλι σαν χαίνουσα πληγή –πωωω τα σπάω με τις ευφάνταστες παρομοιώσεις, είμαι έτοιμος για συγγραφέας! – για την Δημουλίδου και την κάθε Δημουλίδου ετούτου του κόσμου, και κατά πόσο κρατάνε σαν Άτλαντες στους ώμους τους την παγκόσμια εκδοτική παραγωγή. Όταν επενδύεις, κατά κόρον, στο μελό και στο επιφανειακό φτηνό πηχτό συναίσθημα των αναγνωστών/ανθρώπων, μην τους ζητάς μετά όταν θα ζορίσουν να πράγματα, να οπλιστούν με κριτική σκέψη γιατί θα βάλουν τα κλάματα – και δικαίως! Γιατί αν αναλογιστούν έστω για λίγο τι φούμαρα τους πούλαγες τόσα χρόνια, δύσκολα θα πειστούν να σε βοηθήσουν όταν θα το έχεις ανάγκη. Και μεις παλιά βλέπαμε «Τόλμη και Γοητεία» αλλά είχαμε την τόλμη (ενδεχομένως και τη γοητεία) να αναζητήσουμε και κάτι καλύτερο. «Μου αρέσει η ιδέα ότι το Άγιο Πνεύμα βρίσκεται μέσα στο μελανοδοχείο» . Δεν είμαι δημοσιοσχεσίτης αλλά… και ο «Πατάκης» έχει βγάλει ροζ λογοτεχνία! Ναι συμφωνώ, μας φλόμωσε χρόνια τώρα στην φτηνή λογοτεχνία και θυμήθηκε ξαφνικά μέσα στη...

Σας αρέσει η ισπανική σειρά και θέλετε να διαβάσετε κάτι αντίστοιχο; Ο προφεσόρ Ρεϊμόν Κενώ σας δίνει την λύση. Παρόλο που και η πλοκή ομοιάζει κάπως στην σειρά – ένα τσούρμο κατσαπλιάδες επαναστάτες που ταμπουρώνονται σε ένα μέρος πολεμώντας την εξουσία, το έχουμε δει το έργο με μικρές παραλλαγές και με την παρέα του Τσίπρα – η κύρια ομοιότητα είναι η γκροτέσκα διάθεση με την οποία αντιμετωπίζει τους χαρακτήρες του ο συγγραφέας. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με την σειρά (ακόμα και αν θέλει να περνιέται για πολύ σοβαρή) και γι’ αυτό μου αρέσει να την παρακολουθώ. Καταστρατηγεί τις συμβάσεις του είδους με μια ανατρεπτική επιβεβαίωσή τους – μοιάζει αντιφατικό και μάλλον έτσι είναι. Κάπως έτσι λειτουργεί και το βιβλίο του Κενώ· αν το πάρεις στα σοβαρά βγήκες χαμένος· αν δεν το πάρεις στα σοβαρά πάλι βγήκες χαμένος! Ακόμα και ο τίτλος του λειτουργεί ειρωνικά, ακριβώς όπως θα λειτουργούσε ένας τέτοιος τίτλος και στην σημερινή εποχή, όπου τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας – στην πλειον...