ΠΙΠΕΡΙ ΚΑΙ ΣΠΑΣΜΕΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

  Όλοι οι καλλιτέχνες κλέβουν. Τι πιο σύνηθες από αυτό, που θα έλεγε και ο Ευαγγελάτος. Απλώς κάποιοι παίρνουν τις δάφνες και κάποιοι άλλοι την πίκρα. Κανείς δεν το κάνει σοβαρό θέμα – ίσως μόνο θέμα Πανελληνίων, μέχρι εκεί. Αν ωστόσο έχεις το θάρρος και την καλοσύνη να το παραδεχτείς, απαλύνεις κάπως την πίκρα του θύματος, και αμβλύνεις τις όποιες καλλιτεχνικές αιχμές πρόκειται να εκτοξευθούν. Ο Τζόυς λοιπόν, για την συγγραφή του «Οδυσσέα» του εκτός από τα λάφυρα της πιο βαθιάς προσωπικής του ζωής και τα ξεφτίδια του κοινωνικού του περίγυρου, έκλεψε και την μέθοδο από ένα βιβλίο του Ντυζαρντέν. Μας ενδιαφέρει πώς θα ήταν ο «Οδυσσέας» χωρίς αυτή την μέθοδο; Όχι. Μας νοιάζει πόσο πολύ την τελειοποίησε ο Τζόυς, καθιστώντας την σχεδόν αγνώριστη; Ούτε αυτό. Τα δυο βιβλία στα μάτια ενός επαρκούς – κατά Ναμπόκοφ – αναγνώστη επικοινωνούν ήδη, βρίσκονται στο ίδιο γενέθλιο πάρτι της αγέραστης λογοτεχνίας και (μας) διασκεδάζουν με τον τρόπο τους. Σήμερα, το θρυλικό βιβλίο του Τζόυς σβήνει τα 100