ΠΙΠΕΡΙ ΚΑΙ ΣΠΑΣΜΕΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

    Στο πρόσφατο 63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης είδα μια ταινία που κινιόταν αρκετά έξω από τα συνηθισμένα∙ λεγόταν «Οι συνηθισμένοι». Ποιο ήταν το ασυνήθιστο στοιχείο της; Δεν πάει το μυαλό σας με τίποτα, γιατί έχει σχεδόν εκλείψει από τα καλλιτεχνικά πράγματα, εκείνα τουλάχιστον που απαιτούν αφήγηση. Λέγεται πλοκή και συνήθως χρησιμοποιούνταν παλιότερα για να κάνει τα έργα ψυχαγωγικά. Πλέον τα έργα βραβεύονται για την άψυχη ομοιομορφία τους και η πλοκή κατάντησε το ζαβό ψυχοπαίδι τους. Όταν ήμουν μικρός και επαναστάτης έλεγα θάνατος στην πλοκή, βίβα λα ρεβελουθιόν, αλλά πλέον έγινα συντηρητικός και πολύ το γουστάρω, σε λίγο θα ψηφίσω και Άδωνι. Ασχοληθείτε και λίγο με την πλοκή ρε σεις, που θέλετε μόνο να σας πλέκουν το εγκώμιο αλλά εσείς από πλέξιμο τίποτα, μόνο μπλέξιμο. Σας μιλάω, ζητώ την προσοχή σας, δείτε με που (κάπως άτονο, δυστυχώς!) σας γράφω. Δεν απαντάτε ρε ατάλαντες ψωνάρες; Καλά, δεν επιμένω. Ε, θα πείτε, τι πιο σύνηθες να συμβεί.

    Όλο και συχνότερα, κάθε νέο βιβλίο ενός συγγραφέα μοιάζει ίδιο και απαράλλαχτο με το προηγούμενο, αλλάζουν μόνο η τιμή (προς τα πάνω) και το μάρκετινγκ (προς τα πολύ πάνω) που πείθουν τον κόσμο να τα αγοράσει. Κάθε πέρσι και καλύτερα, αναφωνείς αηδιασμένος, και νιώθεις ότι γίνεσαι ο πατέρας σου, εκείνη ακριβώς την τρομακτική στιγμή. Αυτό όμως δεν συμβαίνει με τον Αχιλλέα ΙΙΙ, παρόλο που ο άτιμος έγραψε ένα ίδιο και απαράλλαχτο βιβλίο με το προηγούμενό του . Το «bandage» με το «bondage» έχουν ένα γράμμα και μια οδυνηρή ιστορία (όχι της Ο) διαφορά – το πρώτο καλύπτει τις πληγές που εξουσιαστικοί μηχανισμοί όπως η οικογένεια φροντίζουν να κρατούν ορθάνοιχτες στάζοντας από πάνω λεμόνι και χιονίζοντας χοντρό αλάτι. Σε μια δεύτερη, ωστόσο, περισσότερο ηδονιστική ανάγνωση, η καλή λογοτεχνία είναι και παραμένει πάντοτε μαζοχιστική.

  Απέκτησα όψιμο ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία του Κούτσι και αγοράζω ό,τι δικό του μπορώ να βρω, κούτσα κούτσα θα τα πάρω όλα. Δεν έχω καταλήξει αν μου αρέσει τόσο πολύ η λογοτεχνία του αλλά παραδέχομαι ότι λειτουργεί ύπουλα σε μένα και κάποιες στιγμές του είναι πολύ δυνατές. Έχω λατρέψει τη « Γυναίκα στο νησί του Ροβινσώνα », έχω να περιμένει το «Στην καρδιά της χώρας» και έχω βαρεθεί ήδη από την αρχή τον «Άρχοντα της Πετρούπολης» με τον Ντοστογιέφσκι και τον θάνατο του παιδιού του – δεν μου φτάνει ο κλαψιάρης ο Ντοστογιέφσκι, θα έχω και κλάψα εξ αντανακλάσεως; Ε αυτό πάει πολύ, χάρισμα σας. «Ονομάζομαι Γιουτζίν Ντόουν. Δεν μπορώ να κάνω τίποτα γι’ αυτό. Αρχίζουμε λοιπόν».

  Καλέ θυμάστε πόσο είχαμε ενθουσιαστεί πριν από μερικούς μήνες με τις φωτογραφίες που ανέβασε το τηλεσκόπιο James Webb; Τι έκσταση! Ανοίγαμε όλοι το photoshop να φτιάξουμε παρόμοιες, ήταν γενικά μεγάλη στιγμή, καιρό είχαμε να δούμε τόσο κακόγουστες φωτογραφίες. Μόνο λίγοι επιστήμονες, συγκριτικά με όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους, γνώριζαν την σημασία τους. Σκέφτομαι λοιπόν πολλούς αναγνώστες να μισούν την nerd λογοτεχνία του Άντι Γουίρ, ενώ ταυτόχρονα στο ίνσταγκραμ τους έχουν τις παραπάνω φωτογραφίες∙ και αυτό όσο να ’ναι με διασκεδάζει πολύ. Η επιστημονική φαντασία που γράφει ο Γουίρ (όσο και αν κάποιος θεωρεί ότι κινείται στις παρυφές και δεν πλησιάζει καν κέντρο) δεν είναι μια καταγγελτική λογοτεχνία, όπως συχνά συνηθίζεται σε αυτό το είδος, αλλά μια λογοτεχνία ενός σπασίκλα που βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο και όσες φορές εκείνο αδειάσει, θα το γεμίσει μία παραπάνω. «Ίσως να είναι μόνο η παιδική μου αισιοδοξία, αλλά η ανθρωπότητα μπορεί να κάνει θαύματα όταν το παίρνουμε απόφαση»

  Καλύτερα Αλίκη στις πόλεις των θαυμάτων παρά Ωραία Κοιμωμένη στο χωριό. Αυτή είναι η τελεσίδικη γνώμη μου. Αλλά τώρα που καλοκαίριασε δύσκολα να σας πείσω, το ξέρω. Τα ξαναλέμε when September ends. «Οι πόλεις δεν προσφέρουν μόνο υλικά οφέλη αλλά και ενθουσιασμό και την ευκαιρία να επαναπροσδιορίσει κάποιος τον εαυτό του. Για πολλούς πολίτες του Μάντσεστερ και του Σικάγου, η πόλη σήμαινε μια μορφή ελευθερίας. Αυτό ήταν κάτι που οι επικριτές της βικτοριανής πόλης δεν μπόρεσαν ποτέ να συλλάβουν: με τόσο σκότος και βρομιά δεν μπόρεσαν ποτέ να διακρίνουν τους τρόπους με τους οποίους η κοινότητα επαναπροσδιοριζόταν μέσα στη σύγχρονη βιομηχανική μητρόπολη». Όσοι πάλι επι-μένετε στις πόλεις πρέπει να προμηθευτείτε αμέσως το καταπληκτικό βιβλίο του Ben Wilson – γιατί αν εξαντληθεί θα το ψάχνετε στα επαρχιακά βιβλιοπωλεία!

  Ξημερώματα δίνεις δικαιώματα και όποιος νύχτα περπατεί ξέρουμε καλά τι πατεί, αλλά αν είσαι νυχτοφύλακας δεν μπορείς να κάνεις και πολλά. Το ρίχνεις στο γέλιο λοιπόν, γιατί έτσι κι αλλιώς η κάθε μέρα είναι γεμάτη δράματα, δεν σηκώνει αστεία. «Εμείς οι νυχτοφύλακες και ποιητές πράγματι δεν πολυνοιαζόμαστε για τα πάρε-δώσε των ανθρώπων κατά τη διάρκεια της ημέρας. Καθώς είναι πλέον αναμφισβήτητο γεγονός: Οι άνθρωποι είναι όσο πράττουν εξαιρετικά πεζοί και το πολύ όταν ονειρεύονται παρουσιάζουν κάποιο ενδιαφέρον» . Βιβλίο νυχτερινής περιπλάνησης και αποπλάνησης και πλάνης, το βιβλίο του Μποναβεντούρα είναι ένα συμπυκνωμένο, και από τα πιο σκοτεινά, δείγμα του γερμανικού Ρομαντισμού που περιέχει τις βασικότερες πτυχές αυτού του λογοτεχνικού κινήματος και ξεδιπλώνει με πολύ κατανοητό τρόπο η Αλεξάνδρα Ρασιδάκη στο επίμετρο. Αναμφιβόλως έχω μαύρα μεσάνυχτα γύρω από τον γερμανικό Ρομαντισμό, το παραδέχομαι και μόνος μου, αν όχι και για την λογοτεχνία εν γένει, και γι’ αυτό είμαι διατεθειμ